Blootstellingslimieten voor elektromagnetische velden

Bron: www.antennebureau.nl/onderwerpen/gezondheid-veiligheid/blootstellingslimieten-voor-elektromagnetische-velden .
2014

Hieronder de Nederlandse normen die uitsluitend gebaseerd zijn op het schadelijk zijn van thermische effecten en op het door de overheid niet erkennen van de (mogelijke) schadelijkheid van niet-thermische biologische effecten.

Uit wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheidseffecten van antennes is naar voren gekomen dat bij hoge veldsterktes het lichaam op kan warmen. Om onnodige opwarming te voorkomen, zijn blootstellingslimieten opgesteld. Deze limieten geven de maximale waarden aan waar een persoon aan mag worden blootgesteld.

De blootstellinglimieten zijn vastgesteld door ICNIRP, de International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP). Deze commissie bestaat uit een groep onafhankelijke wetenschappers. ICNIRP heeft internationale richtlijnen vastgesteld voor de blootstelling van de mens aan elektromagnetische velden in het frequentiegebied van 0 Hz tot 300 GHz. Binnen dit gebied vallen ook de frequenties voor mobiele telecommunicatie (100 kHz tot 300 GHz). In 1999 heeft de Raad van de Europese Unie de richtlijnen van ICNIRP aanbevolen aan haar lidstaten. Nederland hanteert de richtlijnen van ICNIRP.

Frequentie .............. Algemeen publiek .......... Werknemers
10-400 MHz ................... 28 V/m ......................... 61 V/m
800 MHz ........................ 39 V/m ......................... 85 V/m
900 MHz ........................ 41 V/m ......................... 90 V/m
1800 MHz ...................... 58 V/m ....................... 127 V/m
2000 MHz en hoger ....... 61 V/m ........................137 V/m

Op 26 juni 2013 is de nieuwe Europese richtlijn over blootstelling werknemers aan elektromagnetische velden vastgesteld. Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden heeft op 10 juli 2013 hierover een eerste indruk geschreven. Zowel de eerste indruk van het Kennisplatform als de nieuwe Europese richtlijn 2013/35/EU vindt u aan de rechterkant van deze pagina.

www.arboportaal.nl/onderwerpen/elektromagnetische-velden-niet-ioniserend
www.arboportaal.nl/externe-bronnen/inhoud/overige-nuttige-links/richtlijn-2013-35-eg
eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:179:0001:0021:NL:PDF .

Zie ook:
Voorlichting/7793/blootstellingslimieten_%28stralingsnormen%29_tabellen_en_illustraties?
en daarin speciaal de advieswaarden volgens de Standard der Baubiologische Messtechnik (SBM-2008):
www.verband-baubiologie.de/pdf/RICHTWERTE-2008-ENGLISCH.PDF
en voor extra informatie over de door de EMV veroorzaakte klachten:
www.luxnoxhex.org/TABEL-blootstellinglimieten-BA.pdf

Hieronder het vervolg van het verhaal van het Antennebureau.

Arbowet

Voor werknemers gelden op het gebied van bescherming tegen eventuele risico’s van elektromagnetische velden andere regels dan voor het algemeen publiek.

In de Arbowet staat dat de werkgever verplicht is om ervoor te zorgen dat het werk geen nadelige invloed heeft op de veiligheid en de gezondheid van werknemers. Hiervoor dient de werkgever een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) op te stellen. Hierin worden de geïnventariseerde risico’s en het plan van aanpak om die risico’s te voorkomen of te beperken beschreven. Ook moet de werkgever zijn werknemers voorlichten over eventuele risico’s van de werkzaamheden en de instructies en voorschriften om deze te beperken. In het Arbeidsomstandighedenbesluit worden specifieke risico’s nader beschreven. Hierin staan onder andere voorschriften over deugdelijkheid van apparatuur. De inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) houdt toezicht op de naleving van de Arbowet en de besluiten die hieraan gerelateerd zijn. Op het arboportaal vindt u alles over arbeidsomstandigheden. Meer informatie over het arbeidsomstandighedenbesluit, de inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en het arboportaal vindt u aan de rechterkant van deze pagina.

SAR-waarde als uitgangspunt

Om de blootstellingslimieten te berekenen, is gebruik gemaakt van de zogenaamde SAR-waarde (Specific Absorption Rate). Dit is een maat voor de hoeveelheid energie die door het lichaam wordt opgenomen als het zich in een elektromagnetisch veld bevindt. Als er te veel energie-opname is, dan zorgt dit voor verwarming.

Op basis van wetenschappelijke gegevens is vastgesteld dat bij langdurige blootstelling aan elektromagnetische velden de lichaamstemperatuur niet meer dan 1 graad Celsius mag toenemen. Is dit wel het geval, dan kunnen er gezondheidsproblemen ontstaan. ICNIRP heeft berekend dat als de SAR-waarde onder de 4 Watt per kilogram (W/kg) blijft, deze gezondheidseffecten voorkomen worden .

SAR-waarde voor blootstelling van het hele lichaam

Om er zeker van te zijn dat niemand, dus ook kwetsbare groepen zoals kinderen, zwangere vrouwen, ouderen en zieken, te veel wordt opgewarmd door radiogolven, is een veiligheidsmarge toegepast. Voor het algemene publiek geldt een veiligheidsfactor van 50, voor de beroepsbevolking een factor 10. De limietwaarde voor het algemene publiek komt daarmee op 0,08 W/kg en voor de beroepsbevolking op 0,4 W/kg. Deze waarden hebben betrekking op blootstelling aan het hele lichaam. De veiligheidsmarge bij de beroepsbevolking is lager omdat er van uit wordt gegaan dat de blootstelling niet langer dan acht uur per dag duurt. Ook zijn ze geïnformeerd over eventuele risico's en te nemen maatregelen.

SAR-waarde van mobiele telefoons

Bij gebruik van een mobiele telefoon wordt slechts een gedeelte van het lichaam blootgesteld, namelijk het hoofd en de hand die de mobiele telefoon vasthoudt. Omdat bij gebruik van een mobiele telefoon slechts een deel van het lichaam wordt blootgesteld, treden eventuele temperatuurstijgingen alleen in het hoofd en de hand op. Voor blootstelling van alleen delen van het lichaam heeft ICNIRP hogere SAR-waarden vastgesteld. Voor de algemene bevolking geldt voor het hoofd een SAR van 2 W/kg en voor de hand een waarde van 4 W/kg. Voor de beroepsbevolking gelden waarden van 10 W/kg voor het hoofd en 20 W/kg voor de hand.

Basisbeperkingen en referentiewaarden

ICNIRP maakt onderscheid tussen zogenaamde basisbeperkingen en refentiewaarden. Referentiewaarden zijn afgeleide waarde van de basisbeperkingen. De basisbeperkingen zijn de SAR-waarden: de maximale waarden die direct in verband gebracht kunnen worden met een gezondheidseffect. Deze worden weergegeven in W/kg.

De opname van warmte in het lichaam is niet eenvoudig te bepalen. Dit kan namelijk alleen in het lichaam zelf worden gemeten. Het is niet gewenst om dit soort metingen op grote schaal uit te voeren. Daarom wordt de energieopname omgerekend naar een relatief eenvoudig te meten waarde: de elektrische veldsterkte in de lucht, uitgedrukt in Volt per meter (V/m). Dit worden de referentiewaarden genoemd.

De referentiewaarden zijn afhankelijk van de frequentie waarop wordt uitgezonden, omdat elektromagnetische velden met verschillende frequenties meer of minder diep in het lichaam kunnen doordringen. Dit betekent hoe hoger de frequentie, hoe hoger de blootstellingslimiet.

Referentiewaarden kunnen alleen worden afgeleid voor situaties op enige afstand van de antenne, in het zogenoemde verre veld.
De referentiewaarden zijn een hulpmiddel om te bepalen of aan de basisbeperkingen wordt voldaan. Als de referentiewaarden niet worden overschreden, dan wordt ook de basisbeperking niet overschreden. Worden de referentiewaarden wel overschreden, dan moet op andere wijze worden nagegaan of aan de basisbeperking wordt voldaan. Als gesproken wordt van blootstellingslimieten worden eigenlijk de referentiewaarden bedoeld.

Meten van blootstelling

De referentiewaarden kunnen worden gemeten met een zogenaamde veldsterktemeting. In opdracht van het Antennebureau voert Agentschap Telecom ieder jaar zo'n 50 metingen door heel Nederland uit. De resultaten van deze veldsterktemetingen vindt u hier.

Blootstellingslimieten in Nederland en andere Europese landen

Nederland hanteert de blootstellingslimieten die in 1999 door de Raad van de Europese Unie zijn aanbevolen. Dit zijn de ICNIRP-limieten. Ondanks dat er geen wetenschappelijke aanwijzingen zijn dat de veiligheidsfactor 50 van de ICNIRP-limiet niet voldoende is, zijn er een aantal landen die voor een hogere veiligheidsfactor kiezen. Voorbeelden zijn Italië waar bijvoorbeeld een limiet van 6 V/m geldt en België waar is voorgesteld om de limiet te verlagen naar 3 V/m. Overigens is de gemeten veldsterkte in onze leefomgeving in deze landen net zo hoog als in de landen die wel de ICNIRP-limieten hanteren.

In de meeste Oostbloklanden, waaronder Rusland, en eveneens in China, zijn de toegestane stralingsbelastingen factoren 10 (in V/m) en 100 (in mW/m2) lager dan in Nederland. Verder in bovenstaande weer het gebruik van de drogreden 'geen wetenschappelijk bewijs'. Voor ons commentaar daarop zie:
Artikelen/8543/overheidsbeleid_gebaseerd_op_ontkenning_van_gezondheidsschade_door_emv .



Hieronder een oude file van StopUMTS, in jan. 2015 aangevuld met recente waarden.
Wat zijn de blootstellingslimieten in Nederland en in andere landen?
8 nov. 2005

De Nederlandse Gezondheidsraad hanteert de allerhoogste blootstellingslimieten ter wereld. Deze blootstellingslimiet betreft een grenswaarde van de stralingsdichteid van een elektromagnetisch veld in de eenheid microWatt per vierkante meter.

Waar de meeste landen simpelweg de ICNIRP aanbevolen waarden hanteren, verdubbelt de Gezondheidsraad bij UMTS deze waarden. De Nederlandse overheid hanteert gelukkig de ICNIRP norm. Hier moeten de telecomproviders zich aan houden.

UMTS 2050 MHz
ICNIRP: 10.000.000 uW/m2 (61 V/m)
Gezondheidsraad: 20.000.000 uW/m2) (87 V/m)

GSM 1800 MHz
ICNIRP: 9.000.000 uW/m2 (58 V/m)
Gezondheidsraad: 17.500.000 uW/m2) (81 V/m)

GSM 900 MHz
ICNIRP: 4.500.000 uW/m2 (41 V/m)
Gezondheidsraad: 6.500.000 uW/m2) (49 V/m)

Sinds 1977 doet de Gezondheidsraad al afstand van de door de ICNIRP geadviseerde normen. Waar steeds meer instanties lagere normen adviseren (Belgische Hoge Gezondheidsraad 3 V/m, Nieuw Zeeland 0,2 V/m), blijft de Gezondheidsraad steeds hogere limieten adviseren. Iets klopt er hier niet. Het is aan de lezer om hier conclusies uit te trekken.

Adviesnorm en door overheid gehanteerde norm
In Belgie is de situatie anders: Daar adviseert de Hoge Gezondheidsraad 3 V/m, maar besluit de overheid een norm van 20,6 V/m te hanteren. Economische belangen gaan daar dus voor de gezondheidsbelangen. In Nederland lijkt de Gezondheidsraad een verlengstuk van het ministerie van Economische Zaken en lijkt er geen sprake van andere dan economische belangen.

Baubiologische Richtwerte
In Duitsland hebben zogenaamde BauBiologen zelf onderzoek gedaan naar straling en hebben ze uitgezocht bij welke veldsterkten geen meetbare biologische effecten meer optreden en vanaf welke veldsterkte deze effecten wel optreden. Lees en huiver:

Voor hoogfrequente elektromagnetische velden wordt geadviseerd:
Gepulst: Blootstellingslimiet: 0,1 uW/m2
Ongepulst: Blootstellingslimiet: 1 uW/m2

Vergelijk dit met de 20.000.000 uW/m2 van de Gezondheidsraad ! Hier zit een faktor 200.000.000 tussen !

Tevens wordt hier duidelijk dat gepulste digitale signalen zo'n 10x schadelijker zijn voor het menselijk lichaam. Dat is dan ook de reden waarom televisiezendmasten en radiomasten minder schadelijk zijn dan GSM en UMTS zendmasten (en DECT basisstations, C2000, WiFi, WiMax).

Moderne digitale televisie- en radiozendmasten van het type Digitenne zijn overigens wel schadelijker dan analoge TV-zendmasten. Er wordt geen gepulst signaal gebruikt, maar omdat er 3 tot 4x meer kanalen per frequentiegebied mogelijk zijn, is het signaal veel ''voller'' en vertoont het apparte pieken. Zie o.a. www.umweltinstitut.org/frames/all/m392.htm .

Voor meer details over deze BauBiologische Richtwerte, zie www.milieuziektes.nl/Pagina5.html .

Adviezen blootstellingslimieten wereldwijd
Hieronder vindt u een overzicht van de adviezen van verschillende instanties zoals de Nederlandse Gezondheidsraad en de Belgische Hoge Gezondheidsraad.

Oorspronkelijk bron: www.milieuziektes.nl/Rapporten/GRENZW-2.pdf .
Deze link werkt niet meer. Onderstaande tabel in jan. 2015 aangevuld met enkele waarden uit Zwitserland die een lezer ons toestuurde.

Blootstelling voor o.a. zendmastmonteurs
100.000.000 uW/m2 werkplekken volgens DIN/VDE 0848

UMTS voor de algemene bevolking
20.000.000 uW/m2 Gezondheidsraad NL
10.000.000 uW/m2 ICNIRP, WHO, Duitsland, Engeland, Zweden, Finland, Japan
90.000 uW/m2 Zwitserland (binnenshuis)

GSM 1800 MHz voor de algemene bevolking
17.500.000 uW/m2 Gezondheidsraad NL
9.000.000 uW/m2 ICNIRP, WHO, Duitsland, Engeland, Zweden, Finland, Japan, Zwitserland
90.000 uW/m2 Zwitserland (binnenshuis), Luxemburg, Liechtenstein

GSM 900 MHz
6.500.000 uW/m2, Gezondheidsraad NL
6.000.000 uW/m2, VS, Canada, Oostenrijk
4.500.000 uW/m2, ICNIRP, WHO, Duitsland, Engeland, Zweden, Finland, Japan, Zwitserland
2.000.000 uW/m2, Australie, Nieuw Zeeland
1.100.000 uW/m2, Belgie (gehanteerde norm, 2001)
45.000 uW/m2 Zwitserland (binnenshuis)
24.000 uW/m2, Belgie (geadviseerde norm Hoge Gezondheidsraad, 2001)
20.000 uW/m2, Voormalige Sowjet Unie

Onafhankelijk van toepassing/frequentie
100.000 uW/m2, China, Rusland (alles bij elkaar opgeteld)
10.000 uW/m2, Wenen (alle straling bij elkaar opgeteld max 10.000 uW/m2)
10 uW/m2, Salzburg Stadt/Land buitenshuis, Australie, Som van alle straling samen
1 uW/m2, Salzburg Stadt/Land binnenshuis
0,1 uW/m2, Norm van bouwbiologen voor in de slaapkamer

GSM telefoon werkt al perfect bij lage stralingsintensiteit
Al bij 0,000.084 uW/m2 werkt een 900 MHz GSM telefoon perfect
Al bij 0,000.334 uW/m2 werkt een 1800 MHz GSM telefoon perfect

Achtergrondstraling
Tot 1992 was er geen sprake van gepulste hoogfrequente elektromagnetische straling en bedroeg de achtergrondstraling maximaal slechts 0,000.001 uW/m2.

Zie ook:
www.powerwatch.org.uk/science/intguidance.asp .
en
www.mainecoalitiontostopsmartmeters.org/wp-content/uploads/2015/01/IAJ_EHS__Human_Rights_0141204-Reduced-File-Size.pdf
en
www.kwaliteitenspel.nl/images/HIKASHOP/Spelregels_pdf/103.BlootstellingslimietenEnGezondheidsschade.pdf .



Lees verder in de categorie Voorlichting | Terug naar homepage | Lees de introductie