Sterke concrete waarschuwingen van wetenschappers. Speciale uitgave Pathophysiology

Gepubliceerd 28 jan 2010, aangevuld 29 jan 2010

Reeds eerder besteedde Stopumts in een vooraankondiging aandacht aan de speciale uitgave van het wetenschappelijk tijdschrift Pathophysiology dat haar gehele augustusnummer wijdde aan de gezondheidseffecten van elektromagnetische velden Onderzoeken/3483 .
Vanwege de actualiteit van de discussie vestigen wij nogmaals de aandacht op deze uitgave, nu met een Nederlandse vertaling van het voorwoord van Martin Blank en een selectie van de belangrijkste abstracts:

Sterke concrete waarschuwingen van wetenschappers. Speciale uitgave van Elsevier Pathophysiology over gezondheidseffecten van elektromagnetische velden - Augustus 2009

Pathophysiology Volume 16 (2009), Issues 2-3.

Voorwoord

Martin Blank

Er is een oude grap over een man die net van de 86ste verdieping van het Empire State Building in New York is gevallen. Men hoort men hem zeggen, wanneer hij de 30ste verdieping passeert: ''tot zover niets aan de hand''...


De meesten van ons lachen omdat wij weten wat het lot van de man is, en de man het zelf ook zou moeten weten. Maar we voelen ons ook een klein beetje schuldig. Velen van ons hebben immers zo nu en dan ook een `tot zover niets aan de hand'-houding in ons eigen leven. Neem nou de roker, die nadenkt over de mogelijkheid om longkanker of een hartkwaal te krijgen, en die erop rekent dat hij geluk zal hebben omdat hij zich op het ogenblik gezond voelt. Die roker zal pas vele jaren later te weten komen of hij de weddenschap heeft gewonnen, en tegen die tijd is het vaak te laat. De `tot zover niets aan de hand'-attitude ten opzichte van gezondheid is zo algemeen dat de mensen zichzelf ermee voor de gek houden. Een roker vertelde me dat het roken hem slechts een paar jaar van zijn leven zou kosten, en dat hem dat niet veel kon schelen omdat de laatste jaren meestal toch niet zo prettig zijn.

In tegenstelling tot de optimist uit de grap, waarvan het lot bekend is, leven velen van ons als de roker die het erop waagt en zichzelf geruststelt `tot zover, niets aan de hand'. Ziekten zoals kanker vergen gewoonlijk vele jaren om zich te ontwikkelen, en wij proberen om er niet aan te denken hoe de dingen die wij terloops doen, de kansen op de lange termijn kunnen beïnvloeden, door de natuurlijke beschermingsprocessen te compromitteren. Wij vertrouwen erop dat ons lichaam altijd sterk en veerkrachtig is. Maar toch weten wij dat er grenzen aan het lichaam zijn; de natuurlijke capaciteit om schade aan cellen te herstellen is beperkt. Wij weten ook dat er hiaten zitten in het vermogen van onze genetische nalatenschap om aan schade het hoofd te bieden. Ergens weten wij ook wel dat het gezond verstand ons zegt dat we moeten proberen om schade aan ons organisme te minimaliseren, en de herstelcapaciteit moeten maximaliseren.


Deze openingsparagrafen geven een korte inleiding tot het thema van deze uitgave van Pathophysiology en een samenvatting van het standpunt van de auteurs. Het publiek is momenteel geinteresseerd in mogelijke gevaren van radiofrequenties (RF) van mobiele telefoons, zendmasten, WiFi, enz. Deze zorg is zeker gerechtvaardigd, maar wij worden omringd door elektromagnetische velden (EMVs) van vele frequenties, en er zijn ook significante biologische gevolgen en bekende risico's van EMVs met lage frequenties. Het wetenschappelijke probleem is de aard van EMV-interactie met biologische systemen, en om manieren te ontwikkelen om aan schadelijke gevolgen in het hele frequentiespectrum het hoofd te bieden, evenals het bepalen van de cumulatieve gevolgen. Het praktische probleem is om de schadelijke biologische gevolgen van al EMVs te minimaliseren. De technische documenten in deze uitgave zijn toegewijd aan het onderzoek en de evaluatie van het door wetenschappers verzamelde bewijsmateriaal betreffende de effecten van EMVs, vooral RF straling, op levende cellen en op de gezondheid van de mens. De laboratoriumstudies geven duidelijk aan dat er een significante interactie van zowel lage frequenties als RF is met onderdelen van cellen, vooral DNA. De epidemiologische studies geven een verhoogd risico om bepaalde kankers te ontwikkelen, geassocieerd met lange termijn blootstelling aan RF. Over het algemeen toont het wetenschappelijke bewijsmateriaal aan dat het risico voor de gezondheid significant is, en het ontkennen hiervan is als het zich bevinden in een vrije val en te denken `tot zover niets aan de hand'. We moeten erkennen dat er een potentieel gezondheidsprobleem is, en we moeten beginnen om daaraan te werken en onze verantwoording te nemen als individu en als maatschappij.

Hieronder enkele geselecteerde abstracts.

Genotoxic effects of radiofrequency electromagnetic fields
Hugo W. Ruediger

101 publications are exploited which have studied genotoxicity of radiofrequency electromagnetic fields (RF-EMF) in vivo and in vitro. Of these 49 report a genotoxic effect and 42 do not. In addition, 8 studies failed to detect an influence on the genetic material, but showed that RF-EMF enhanced the genotoxic action of other chemical or physical agents. The controversial results may in part be explained by the different cellular systems. Moreover, inconsistencies may depend from the variety of analytical methods being used, which differ considerably with respect to sensitivity and specificity. Taking altogether there is ample evidence that RF-EMF can alter the genetic material of exposed cells in vivo and in vitro and in more than one way. This genotoxic action may be mediated by microthermal effects in cellular structures, formation of free radicals, or an interaction with DNA-repair mechanisms.


Epidemiological evidence for an association between use of wireless phones and tumor diseases
Lennart Hardell, Michael Carlberg, Kjell Hansson Mild

During recent years there has been increasing public concern on potential cancer risks from microwave emissions from wireless phones. We evaluated the scientific evidence for long-term mobile phone use and the association with certain tumors in case-control studies, mostly from the Hardell group in Sweden and the Interphone study group. Regarding brain tumors the meta-analysis yielded for glioma odds ratio (OR) = 1.0, 95% confidence interval (CI) = 0.9-1.1. OR increased to 1.3, 95% CI = 1.1-1.6 with 10 year latency period, with highest risk for ipsilateral exposure (same side as the tumor localisation),OR= 1.9, 95%CI = 1.4-2.4, lower for contralateral exposure (opposite side)OR= 1.2, 95% CI = 0.9-1.7. Regarding acoustic neuroma OR= 1.0, 95% CI = 0.8-1.1 was calculated increasing to OR= 1.3, 95% CI = 0.97-1.9 with 10 year latency period. For ipsilateral exposure OR= 1.6, 95% CI = 1.1-2.4, and for contralateral exposure OR= 1.2, 95% CI = 0.8-1.9 were found. Regarding meningioma no consistent pattern of an increased risk was found. Concerning age, highest risk was found in the age group <20 years at time of first use of wireless phones in the studies from the Hardell group. For salivary gland tumors, non-Hodgkin lymphoma and testicular cancer no consistent pattern of an association with use of wireless phones was found. One study on uveal melanoma yielded for probable/certain mobile phone use OR= 4.2, 95% CI = 1.2-14.5. One study on intratemporal facial nerve tumor was not possible to evaluate due to methodological shortcomings. In summary our review yielded a consistent pattern of an increased risk for glioma and acoustic neuroma after >10 year mobile phone use. We conclude that current standard for exposure to microwaves during mobile phone use is not safe for long-term exposure and needs to be revised.


Disturbance of the immune system by electromagnetic fields - A potentially underlying cause for cellular damage and tissue repair reduction which could lead to disease and impairment
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19398310
Olle Johansson

A number of papers dealing with the effects of modern, man-made electromagnetic fields (EMFs) on the immune system are summarized in the present review. EMFs disturb immune function through stimulation of various allergic and inflammatory responses, as well as effects on tissue repair processes. Such disturbances increase the risks for various diseases, including cancer. These and the EMF effects on other biological processes (e.g. DNA damage, neurological effects, etc.) are now widely reported to occur at exposure levels significantly below most current national and international safety limits. Obviously, biologically based exposure standards are needed to prevent disruption of normal body processes and potential adverse health effects of chronic exposure. Based on this review, as well as the reviews in the recent Bioinitiative Report http://www.bioinitiative.org/ C.F. Blackman, M. Blank, M. Kundi, C. Sage, D.O. Carpenter, Z. Davanipour, D. Gee, L. Hardell, O. Johansson, H. Lai, K.H. Mild, A. Sage, E.L. Sobel, Z. Xu, G. Chen, The Bioinitiative Report - A Rationale for a Biologically-based Public Exposure Standard for Electromagnetic Fields (ELF and RF), 2007), it must be concluded that the existing public safety limits are inadequate to protect public health, and that new public safety limits, as well as limits on further deployment of untested technologies, are warranted.


Long-term exposure to magnetic fields and the risks of Alzheimer's disease and breast cancer: Further biological research
Zoreh Davanipour, Eugene Sobel

Objective: Extremely low frequency (ELF) and radio frequency (RF) magnetic fields (MFs) pervade our environment. Whether or not these magnetic fields are associated with increased risk of serious diseases, e.g., cancers and Alzheimer's disease, is thus important when developing a rational public policy. The Bioinitiative Report was an effort by internationally recognized scientists who have spent significant time investigating the biological consequences of exposures to these magnetic fields to address this question. Our objective was to provide an unbiased review of the current knowledge and to provide our general and specific conclusions. Results: The evidence indicates that long-term significant occupational exposure to ELF MF may certainly increase the risk of both Alzheimer's disease and breast cancer. There is now evidence that two relevant biological processes (increased production of amyloid beta and decreased production of melatonin) are influenced by high long-term ELF MF exposure that may lead to Alzheimer's disease. There is further evidence that one of these biological processes (decreased melatonin production) may also lead to breast cancer. Finally, there is evidence that exposures to RF MF and ELF MF have similar biological consequences. Conclusion: It is important to mitigate ELF and RF MF exposures through equipment design changes and environmental placement of electrical equipment, e.g., AC/DC transformers. Further research related to these proposed and other biological processes is required.


Public health implication of wireless technologies
Cindy Sage

Global exposures to emerging wireless technologies from applications including mobile phones, cordless phones, DECT phones, WI-FI, WLAN, WiMAX, wireless internet, baby monitors, and others may present serious public health consequences. Evidence supporting a public health risk is documented in the BioInitiative Report. New, biologically based public exposure standards for chronic exposure to low-intensity exposures are warranted. Existing safety standards are obsolete because they are based solely on thermal effects from acute exposures. The rapidly expanding development of new wireless technologies and the long latency for the development of such serious diseases as brain cancers means that failure to take immediate action to reduce risks may result in an epidemic of potentially fatal diseases in the future. Regardless of whether or not the associations are causal, the strengths of the associations are sufficiently strong that in the opinion of the authors, taking action to reduce exposures is imperative, especially for the fetus and children. Such action is fully compatible with the precautionary principle, as enunciated by the Rio Declaration, the European Constitution Principle on Health (Section 3.1) and the European Union Treaties Article 174.

Op de onderstaande link de inhoudsopgave van het gehele nummer.
Tevens kunt u alle (16) abstracts lezen en de volledige teksten downloaden:
www.journals.elsevierhealth.com/periodicals/patphy/issues/contents?issue_key=S0928-4680%2809%29X0003-9 .

Wetenschappers beginnen zelf ook cynisch te worden...leest u het commentaar van Lloyd Morgan (Director of the Central Brain Tumor Registry of the United States) :

Estimating the risk of brain tumors from cellphone use: Published case-control studies
L. Lloyd Morgan

Conclusions
The industry-funded Interphone study has assured the public there is no risk of brain tumors from cellphone use. Yet, a closer analysis of the data leads to the incredulous conclusion that cellphone use protects the user from brain tumors (p = 6.2-10−20). A more likely explanation of the data is that the studies were flawed and that there is a link between cellphone use and brain tumors. The Swedish team studies, independent of industry funding, have reported increased brain tumor risk from cellphone use and cordless phone use.

The long history of corporate funded ''science'' delaying effective action against toxic agents, in some cases up to 100 years, argues convincingly for application of the Precautionary Principle. This is especially true in light of the potentially enormous public health impact should cellphones be shown to cause brain tumors.

The Precautionary Principle clearly applies in this case, since the problem is possible but not certain, and low cost ameliorating actions are easily implemented by industry. With over 3 billion people using cellphones, and with children among the heaviest users, it is time for governments to mandate precautionary measures to protect their citizens.

Conflicts of interest
None.

Voor het origineel zie: www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19356911 .



Lees verder in de categorie Onderzoeken | Terug naar homepage | Lees de introductie