Beschikking Europees Hof in Digitennezaak zendmast Den Haag.

Op 14 oktober 2011 ontving de redactie van Stopumts onderstaande analyse:

-----------------------------------------------------------------------------

BESCHIKKING EUROPEES HOF DIGITENNE ZENDMAST ZICHTENBURG, DEN HAAG

Op 22 september 2011 heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg een beschikking genomen (uitspraak gedaan) inzake de klacht van bewoners van de Haagse woonwijk Houtwijk betreffende de 154 meter hoge KPN zendmast (nog steeds de hoogste Haagse toren) op het ernaast gelegen bedrijventerrein Zichtenburg. Na twee jaar en drie maanden heeft het EHRM de in juni 2009 ingediende klacht tegen de Nederlandse staat niet-ontvankelijk verklaard.

De onderzoekscommissie van het Europese Hof constateerde dat niet aan alle eisen en voorwaarden is voldaan op het moment van indiening. De beschikking van het Hof is niet gemotiveerd, maar volgens juridisch adviseur dhr. Baakman van rechtspraktijk BAWA gaat het hier beslist niet om een vergissing van de indieners, dat de klacht niet zal worden behandeld. Integendeel, er is voldaan aan alle basiseisen om de klacht voor te kunnen leggen aan het Hof. De oorzaak van de verklaring van niet-ontvankelijkheid moet worden gezocht in de hoek van de verschillen in de Nederlandse rechtsgangen in Nederland t.o.v. andere Europese landen. De beschikking in deze zaak (Digitenne) dient te worden gezien als een tussenfase-uitspraak in de Houtwijkse verzet- en protestprocedures.

VAN GEMEENTELIJK BEZWAAR NAAR BEROEP BIJ RAAD VAN STATE

Om dit feit te kunnen toelichten moeten we terug naar het begin van het verzet tegen de mast, die in 2007 werd gebouwd. Nadat de gemeente Den Haag alle bewonersbezwaren tegen de milieuvergunning voor de zendmast naast zich had neergelegd is het Wijkberaad Houtwijk – samen met een aantal actieve buurtbewoners – in beroep gegaan bij de Raad van State. Er waren twee soorten van bezwaren tegen de milieuvergunning, waarover de Raad van State zich heeft gebogen. De ene betrof de ruimtelijke verschijningsvorm en bouwvergunning, die volgens de bewoners op onterechte gronden is verleend aan de KPN. Daar heeft de hoogste bestuursrechter geen reden gezien de gemeentelijke overheid op de vingers te tikken. Het andere bezwaar betrof de gezondheidsrisico’s die bewoners lopen door de elektromagnetische straling van de zenders in de mast. Om hierover te kunnen besluiten heeft de Raad van State zijn oordeel gebaseerd op rapporten van onder andere de Gezondheidsraad. Het zijn juist deze rapporten, die de Houtwijkbewoners in twijfel trekken, omdat ze niet up-to-date zijn en daarmee de meest recente én meest alarmerende onderzoeksresultaten op dit gebied vooralsnog negeren of afdoen als onwetenschappelijk.

In Nederland is het echter zo geregeld, dat een (bestuurs-)rechter de juistheid van de toepasselijke wet niet mag toetsen aan de grondwet. Dat wordt bepaald door artikel 120 grondwet. In Duitsland bijvoorbeeld mag dat wel. Nu aan beslissingen van gemeenten uitspraken en rapporten van de Gezondheidsraad ten grondslag worden gelegd, dienen diegenen die het met deze rapporten niet eens zijn de gestelde onrechtmatigheid te doen laten vaststellen door een burgerrechter (Rechtbank Sector Civielrecht).

VAN RAAD VAN STATE NAAR EUROPEES HOF

Zoals bekend, gaf de Raad van State de bewoners slechts gedeeltelijk gelijk in januari 2009 voor wat betreft de bezwaren tegen de risico’s van elektromagnetische straling. De KPN kreeg een milieuvergunning voor een maximaal zendvermogen van 3V/m in plaats van 28V/m. Dat betekende, dat de KPN wel kon blijven zenden met de digitenne-staaf bovenin de mast, maar dat voor alle andere (honderden) zenders, die de KPN van plan was erin te hangen, opnieuw een milieuvergunning zou moeten worden aangevraagd. Buurtbewoners kijken sindsdien wekelijks in de lijst met nieuwe aanvragen, die wordt gepubliceerd in de stadskrant De Posthoorn; de KPN heeft tot op heden nog niet opnieuw een milieuvergunning aangevraagd voor andere zenders in deze mast.

Ondanks de – voor wijkbewoners deels - gunstige uitspraak van de Raad van State, worden ze nog steeds onvrijwillig en continue bestraald met ongezonde elektromagnetische stralen, die de huizen binnendringen. Daarom heeft het bestuur van het Wijkberaad besloten – met steun van alle aanwezigen op de voorjaarsvergadering van 2009 - om de strijd tegen de zendmast door te zetten op Europees niveau. Samen met juridisch adviseur dhr. Baakman van Rechtspraktijk BAWA is toen de klacht tegen de Nederlandse staat opgesteld en ingediend op 30 juni 2009 bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

VAN EUROPEES HOF NAAR HOGE RAAD

Aan alle voorwaarden leek te zijn voldaan. De indiening was binnen een half jaar na uitspraak Raad van State, alle stukken en rapporten (totaal 666 pagina’s) zijn meegezonden; op een twintigtal vragen is uitgebreid geantwoord, het formulier is door alle belanghebbenden ondertekend en de klacht is gemotiveerd. Met een uitspraak van de Raad van State, de hoogste bestuursrechter, zijn alle Nederlandse rechtsgangen uitgeput; een andere voorwaarde, waaraan moet zijn voldaan, voordat men naar het Europese Hof kan gaan. Echter, de niet-ontvankelijkheids-verklaring van het EHRM, geeft aan dat juist aan dit laatste feit wellicht toch niet geheel is voldaan. Het EHRM geeft geen verdere toelichting, om te voorkomen dat dit zou leiden tot partijdigheid of tot een onbedoeld advies aan een van de partijen. We moeten zelf onze conclusie trekken.

Voortschrijdende jurisprudentie leert dat de laatste uitspraak van de Raad van State strookt met artikel 6 (over onafhankelijke en onpartijdige rechtsinstantie) van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM). Zo is bestuursrechtelijk dus voldaan aan het uitputtingsvereiste. Echter, nu ook het wel of niet rechtmatige gehalte en de totstandkoming van de rapporten van de Gezondheidsraad in het geding is, behoren daarvoor de civielrechtelijke rechtsgangen te worden uitgeput. Want in dit geval steunt het besluit en de bestuursrechtelijke uitspraak van de Raad van State op adviesrapporten van de door de Staat der Nederlanden ingestelde adviesorganen (zoals i.c. de Gezondheidsraad). Door de Houtwijkbewoners worden de totstandkoming van die adviesrapporten onrechtmatig geacht. Daarom moet – na de uitspraak van de Raad van State - toch eerst een civiel rechtelijke (bodem-)procedure worden opgestart tegen de Staat der Nederlanden (en wel bij de Arrondissementsrechtbank, sector civiel) om de onrechtmatige totstandkoming van de rapporten van de Commissie elektromagnetische velden van de Gezondheidsraad te laten vaststellen door de burgerrechter. Die rechtsgang behoort te worden doorlopen via het traject bij de Rechtbank – Hoger beroep bij Gerechtshof – Beroep in cassatie bij Hoge Raad. Daarna lijkt – in dit geval – te zijn voldaan aan volledige uitputting van alle nationale rechtsmiddelen.

Volgens BAWA dient de digitenne-procedure met betrekking tot de gezondheidsadviserings-rapporten van de Gezondheidsraad te worden voortgezet bij de Nederlandse burgerrechter. Het Wijkberaad Houtwijk beraadt zich over de uitspraak, het advies en een volgende stap.


Den Haag 14 oktober 2011

Gwen Maclaine Pont, mede namens CIE ZZZ, COMMISSIE WONEN IN HOUTWIJK ZONDER ZENDMAST ZICHTENBURG,
WIJKBERAAD HOUTWIJK, DEN HAAG

P.S. De uitspraak in deze digitenne-zaak lijkt los te staan van dergelijke umts-zaken, die bij het EHRM liggen. Het Europese Hof zelf heeft op 1 april 2011 een maatregel (nr 61) getroffen (‘ the pilot judgment procedure’), zodat het Hof één principiële uitspraak kan doen die vervolgens toegepast kan worden in de vele identieke zaken/klachten die aanhangig zijn bij het Hof. Artikel 61 lijkt in deze Digitenne-zaak niet te zijn toegepast (de afloop van de umts-zaken dient te worden afgewacht, om dit zeker te weten).

Haaksbergen, 14 oktober 2011
Woordvoerder BAWA



Lees verder in de categorie Juridische Informatie | Terug naar homepage | Lees de introductie