Verantwoorde reclames? + (MV)

Bron: www.stichtingehs.nl/publicaties/view_document/72-ehs-bulletin-52-december-2015

Martine Vriens

Er zijn veel reclames die producten promoten die draadloos zijn. Sommige reclames
doen je letterlijk fronsen! Zo zijn er de reclames waarin iPad beschermhoezen voor
baby’s worden gepromoot en reclames waarin kleine kinderen met mobiele telefoons
bezig zijn. En uiteraard de reclames met draadloze producten voor volwassenen. Zijn
deze reclames wel verantwoord en als je meent dat dat niet het geval is kan je hier iets
tegen doen? Hierover gaat deze bijdrage.

Een reclame dient verantwoord te zijn. Dit betekent
dat een reclame geen bedreiging mag
inhouden voor de geestelijke en/of lichamelijke
gezondheid. Verder mag een reclame niet misleidend
zijn. Dit is het geval als een reclame
onjuiste informatie geeft - bijvoorbeeld over de
risico’s – en/of voor de gemiddelde consument
onduidelijk of dubbelzinnig is. Ook is een reclame
misleidend als deze essentiële informatie
over het product weglaat dan wel verborgen
houdt. Verder mag een reclame die gericht is
op kinderen hen geen morele of fysieke schade
berokkenen. In veel reclames die draadloze producten
promoten is het de vraag of deze regels
niet overtreden worden.
De instantie die er op toeziet of deze regels
overtreden worden is de Stichting Reclame
Code (SRC). De regels waar een reclame aan
moet voldoen zijn opgenomen in de Nationale
Reclame Code (NRC). Iedereen die meent dat
een reclame-uiting niet voldoet aan de NRC kan
een klacht indienen bij de Reclame Code Commissie.
Dit onafhankelijke klachtenorgaan beoordeelt
vervolgens of een reclame in strijd is met
de NRC. In het geval dat de regels overtreden
zijn beveelt de Commissie de adverteerder niet
meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
De Commissie heeft al enkele keren geoordeeld
over reclames waarin producten gepromoot
werden die te maken hadden met EMV. Een zaak
betrof een klacht over een product die claimde
dat je door elektromagnetische frequenties
gezonder werd (6 september 2010. 2010/00535).
En een klacht ging over een product die meende
schadelijke effecten van EMV te kunnen neutraliseren
(3 maart 2011, 2011/00060). Deze werden
door de Commissie misleidend geacht omdat
niet aannemelijk was gemaakt dat deze producten
de werking hadden die daaraan werd toegeschreven,
bijvoorbeeld door wetenschappelijke
publicaties.
Een andere interessante klacht ging over de
slimme meter. Enexis had op haar website bij
de vraag of je last zou kunnen hebben van de
slimme meter als je er in de buurt kwam aangegeven:
“Nee, u zult geen last hebben van de
straling van de slimme meter”. Dit omdat de
straling binnen de geldende richtlijnen bleef. De
Commissie heeft in deze zaak geoordeeld dat dit
een misleidende reclame is omdat deze reclame
onjuiste informatie verstrekt. Enexis heeft volgens
de Commissie weliswaar voldoende aannemelijk
gemaakt dat de blootstellingsniveau ’s van
de slimme meters binnen de gestelde normen
vallen, dit rechtvaardigt echter niet de absolute
mededeling “U zult geen last hebben van de
straling van uw slimme meter”. Want – al valt
de straling binnen de norm - dit hoeft immers
niet te betekenen dat men in het geheel geen
last zal (kunnen) hebben van de straling, aldus de
Commissie (15 juli 2015, 2015/00633).Een reclame-uiting
mag dus niet aangeven dat je geen
klachten kan krijgen door straling.
In dit geval is de klacht dus heel zinvol geweest.
Ook in andere gevallen kunnen klachten over
reclames waarin draadloze producten gepromoot
worden wellicht zinvol zijn.De regels voor
een verantwoorde reclame lijken in veel gevallen
namelijk te worden overtreden. Zo geven veel
reclames onjuiste of onduidelijke/dubbelzinnige
informatie over de risico’s, zowel boven als beneden
de daartoe geldende normen. Sommige
reclames voldoen bijvoorbeeld niet aan de eigen
veiligheidswaarschuwingen dat je een mobiele
telefoon op 1,5 cm van het lichaam moet houden.
Bovendien is deze informatie onvindbaar
en ook dubbelzinnig over het letsel dat kan
optreden. En ook onder de normen kunnen er
gezondheidseffecten optreden en ook daarover
zou de adverteerder juist moeten informeren.
Verder mogen kinderen geen fysieke schade
oplopen door reclames. Omdat kinderen extra
kwetsbaar zijn is er voor hen ook een eigen Kinder-
en Jeugdreclamecode opgesteld. Het lijkt
dan ook niet verantwoord om reclame voor
draadloze producten op kinderen te richten en
hen te tonen in reclames. In Frankrijk en België
is er wetgeving die dit om veiligheidsredenen
verbiedt. In Nederland bestaat er op dit punt
geen specifieke wetgeving en is het dan ook aan
de adverteerder hier extra zorgvuldig mee om
te gaan.
Bij het uitkomen van dit nummer is er inmiddels
een uitgebreide klacht uitgegaan over een reclame
waarin kinderen de hoofdrol spelen. Het is
dus spannend wat de SRC hiermee gaat doen. In
ieder geval zet het de Reclame Code Commissie
tot nadenken over wat verantwoord is en wat
niet bij draadloze producten. Met uiteraard als
doel dat de adverteerder de reclame niet meer
mag vertonen. En belangrijk ook de aandacht die
hiermee wordt gegenereerd. Mochten er ontwikkelingen
zijn in deze zaak zal ik daar zeker
over berichten. Met dank aan Suleikade Smit die
me attent heeft gemaakt op de klachtenprocedure
bij de SRC.
Mocht je vragen hebben over deze klacht, voornemens
zijn zelf een klacht in te dienen en informatie
willen hebben of voor andere juridische
vragen mail of bel naar martinevriens@hotmail.
com of 0497513449.



Lees verder in de categorie Juridische Informatie | Terug naar homepage | Lees de introductie