Trekvogels raken in de war van zwakke radiogolven

Bron: -->
Zie: www.volkskrant.nl/vk/nl/2672/Wetenschap-Gezondheid/article/detail/3651376/2014/05/08/Elektroruis-legt-inwendig-kompas-van-trekvogels-lam.dhtml .
8 mei 2014

Trekvogels die bij nacht migreren, raken hun richtinggevoel kwijt als ze blootgesteld worden aan zwakke radiogolven en elektromagnetische straling van apparatuur. De ruis legt hun inwendig kompas lam.

Dit stellen onderzoekers van de universiteit van Oldenburg in Duitsland vandaag in Nature op basis van experimenten met roodborstjes. Het is voor het eerst dat zo'n sterk biologisch effect is gevonden van de zwakke elektromagnetische velden zoals die door menselijke activiteiten in vooral stedelijke omgevingen worden geproduceerd.

Het is bekend dat zangvogels die bij nacht migreren het magnetisch veld van de aarde gebruiken om in het donker hun weg te vinden. Vermoed werd dat elektromagnetische omgevingsstraling, zoals AM-radiogolven (middengolf), verstorend werkt op het bio-magnetisch kompas van de vogels.

Raamloze, afschermbare hutten
Om dit uit te testen, stopten hoofdauteur Henrik Mouritsen en zijn collega's jarenlang elk voorjaar roodborstjes in raamloze, afschermbare hutten met en zonder elektromagnetische ruis. Vervolgens keken ze of de vogels zich op het noorden oriënteerden, hun natuurlijke trekrichting in dat seizoen.

Zo gauw de vogels werden blootgesteld aan elektromagnetische ruis bleken ze gedesoriënteerd te raken. Dit effect verdween als de elektroruis werd afgeschermd (maar het magnetisch veld van de aarde niet): de vogels werden rusteloos en fladderden naar de noordzijde van de ruimte. Overigens reageerde de helft van de vogels niet.

De onderzoekers benadrukken dat de elektroruis in hun onderzoek niets te maken heeft met de veelbesproken straling van hoogspanningsleidingen of zendmasten voor mobiele telefonie. De magnetische component van de ruis is verder veel zwakker dan de limieten die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als veilig hanteert.

Belangrijkste zintuig
Volgens Susanne Akesson, directeur van het Centre for Animal Movement Research aan de universiteit van Lund in Zweden en vogeltrekspecialist, is het een belangrijke studie. 'We weten dat het magnetisch kompas van vogels gestoord kan worden. Deze studie kijkt voor het eerst gericht naar oorzaken en stelt vast dat elektromagnetische ruis en radiogolven, dezelfde straling waaraan ook mensen zijn blootgesteld, het belangrijkste zintuig van vogels kunnen lamleggen. De logische vraag is dan welke effecten het bij ons heeft.'

De praktijkeffecten bij vogels zijn overigens onduidelijk, zegt Akesson. 'Trekvogels vliegen over gebieden met en zonder verstoring, en meestal zo hoog dat ze er mogelijk weinig last van hebben. Anders is dat wellicht bij jonge vogels die in de stad opgroeien en daar blootgesteld worden. Dat zou effecten op lange termijn kunnen hebben.'

De Amerikaanse geowetenschapper Joseph Kirschvink wijst er in een begeleidend commentaar, ook in Nature, op dat de biologische achtergrond van de gevoeligheid van vogels voor elektromagnetische straling nader moet worden onderzocht. Mogelijk is deze ontstaan in reactie op zonnestormen.

Zie ook:
www.bbc.com/news/science-environment-27313355 .
7 mei 2014
en
www.augsburger-allgemeine.de/wissenschaft/Elektrosmog-irritiert-Zugvoegel-bei-Orientierung-id29771141.html .
en het oorspronkelijke artikel:
www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature13290.html .
7 mei 2014



Lees verder in de categorie Berichten Nederland | Terug naar homepage | Lees de introductie