Onrust in wijken over UMTS-zenders, Wachten op Zürich, Tubantia

Onrust in wijken over UMTS-zenders
Uit de Tubantia van 21 aug. 2005

Wachten op Zürich
HENGELO - De eerste dertien werden geruisloos in gebruik genomen. Maar
inmiddels zijn twee wijken in rep en roer over de komst van een UMTS-zender.
Hengelo overweegt nu de vergunningen voor nieuwe antennemasten op te
schorten in afwachting van een Zwitsers onderzoek.

Het is heel simpel. 'Gewoon een huis-, tuin- en keukenvoorbeeld. Daar hou ik
van', zegt Margareth Roelvink. 'Als je water in een beker in de magnetron
zet, moet er een lepel in. Anders krijg je rare effecten. Wat zal straling
dan met het lichaam doen?' En Jan van Halst zegt: 'Het zou toch dom zijn om
het hoofd in het zand te steken.'

De twee maken deel uit van het actiecomité Slangenbeek tegen Straling.
Opgericht na de melding dat de gemeente KPN een vergunning wil verstrekken
voor het oprichten van een antennemast op de hoek van de Torenlaan en het
fietspad over de A1, nabij de klootschietbaan. Bewoners van de Noork en
Klein Driene hebben bezwaar gemaakt tegen het ombouwen van een antennemast
aan de Sportlaan Driene, zodat ook daar een UMTS-zender aan kan worden
vastgemaakt.

UMTS staat voor Universal Mobile Telecommunications System en maakt een
minicomputer van mobieltjes. Zodat er ook foto's en bewegende beelden op te
zien zijn en er op kan worden geinternet. UMTS is ook 'tig-keer' sneller dan
de 'ouderwetse' GSM's, 384.000 in plaats van 9600 bits per seconde. Om voor
een goede dekking te zorgen zijn zo'n 10.000 UMTS-antennes nodig.

Hengelo telt er dertien. Die kwamen er zonder dat er een haan naar kraaide.
Inmiddels is dat anders. Dat heeft alles te maken met berichten in het land
over schadelijke gevolgen die straling van UMTS-masten op de gezondheid van
mensen zou hebben.

Alleen ontbreekt daar tot nu toe elk wetenschappelijk bewijs voor. TNO deed
er al in 2003 onderzoek naar. Zij constateerde weliswaar dat een 'bestraalde'
groep mensen meer last had van concentratieverlies, hoofdpijn en
misselijkheid dan normaal maar durfde daar geen harde conclusies aan te
verbinden. Volgens de Gezondheidsraad was daarmee niet bewezen dat UMTS
schadelijk is vervolgonderzoek was nodig.

Dat wordt nu ook gedaan door hogescholen en universiteiten in Zwitserland.
De resultaten worden daarvan eind dit jaar verwacht. Maar de onderzoekers
hebben zelf al aangegeven dat er dan niets valt te zeggen over de gevolgen
van langdurig blootstelling aan straling. Daarvoor is het wachten op een
door Europa betaald onderzoek, waarvan de resultaten echter niet eerder dan
in 2007 te verwachten zijn.

Zo'n dertig gemeenten, waaronder Amersfoort, Nijmegen, Eindhoven maar ook
Haaksbergen, hebben desalniettemin besloten in afwachting van het Zwitserse
onderzoek geen nieuwe UMTS-masten toe te staan. Hengelo leek tot nu toe wel
bereid om ze toe te staan.

Onbegrijpelijk vinden ze in Slangenbeek. 'Er is misschien nog niet
aangetoond dat de straling schadelijk is, maar ook niet dat het niet
schadelijk is', zegt Van Halst. 'De gemeente moet eerst weten wat ze naast
een woonwijk ophangen, voordat ze dat doen. Zij maakt misbruik van
onwetendheid', aldus Roelvink. 'Ons bezwaar moet daarom ook als een signaal
worden gezien. We willen dat de gemeente die dingen niet overal maar
klakkeloos neerzet.'

Natuurlijk maken Van Halst en Roelvink ook dankbaar gebruik van een
mobieltje. 'Maar we willen wel de keuze hebben. Nu kunnen we ons er niet
tegen wapenen', zegt de eerste. 'Iets kan wel leuk en nuttig zijn, maar het
moet ook veilig zijn', aldus de tweede. Het argument dat dezelfde verhalen
ook de ronde deden over GSM-antennes en dat die verhalen inmiddels zijn
overgewaaid, vindt Roelvink niet zo sterk. 'De effecten zijn er nog wel er
kan alleen geen etiket op worden geplakt.'

Het verzet neemt grote vormen aan. Al enkele honderden bewoners hebben met
een handtekening aangegeven die mast niet in hun buurt te willen hebben.
'Door een persoon opgehaald en midden in de vakantie.' Het comité denkt dat
het aantal nog veel groter wordt als de actie binnenkort wordt uitgebreid.

Het eerste succesje is al binnen. Niet alleen werden de bewoners door de
gemeente uitgenodigd voor een soort hoorzitting op vrijdag 26 augustus in
het Stadskantoor, maar er lijkt ook beweging te zitten in het standpunt van
de gemeente. De Hengelose bestuurders willen het er na de vakantie toch nog
eens over hebben, om de nieuwe vergunningen aan te houden. 'Formeel is er
weliswaar geen argument voor, maar vanwege de onrust is er wel alle reden om
er nog eens goed na te kijken', aldus Henny Meijvis, hoofd Regulering
Leefomgeving van de gemeente.

Hij spreekt van een stevig dilemma voor de gemeentes. 'Aan de ene kant is er
de onrust, maar aan de andere kant het convenant dat de VNG (Vereniging van
Nederlandse Gemeenten, red.) heeft gesloten met de providers over
medewerking aan plaatsing van antennes. Maar dat werd gesloten voordat er
UMTS was.'

Op dit moment is UMTS juridisch zeer moeilijk te stoppen, zegt Meijvis.
Masten tot vijf meter mogen vrij worden geplaatst. Bijvoorbeeld boven op
daken. Als er maar toestemming is van de eigenaar en niet meer dan de helft
van de bewoners aangeven ze niet te willen. Voor masten tot veertig meter is
een lichte bouwvergunning nodig. Als het past binnen het bestemmingsplan is
er geen grond ze te weigeren. Bovendien heeft de gemeente niets te zeggen
over wat er bovenin de mast wordt opgehangen. 'Dat kan alleen worden
aangepakt via de milieuwetgeving.'

En dat is pas echt moeilijk. 'De bewijslast ligt dan bij de gemeente. En
straling is iets ongrijpbaars. Het is net als met geluid. Op zich is dat
niet schadelijk, maar sommige mensen kunnen er wel wakker van liggen.' Geluk
voor Slangenbeek en Klein Driene is dat er in beide gevallen een herziening
nodig is van het bestemmingsplan en de gemeente dat wel op kan schorten.
Nieuwe ouderwetse GSM-masten mogen wel gewoon worden geplaatst. Zoals Orange
dat wil doen aan de Parallelweg, nabij de Belderweg. Een woordvoerder van
het bedrijf sluit niet uit dat die op termijn alsnog geschikt wordt gemaakt
voor UMTS.

Hoe dan ook, de gemeentes snakken er naar om grip op het ongrijpbare te
krijgen. Dat kan alleen als er wetenschappelijk wordt bewezen dat UMTS
schadelijk is voor de gezondheid. 'Daarom wachten we met z'n allen op het
Zwitserse onderzoek', zegt Meijvis. 'Mocht dat ook geen bewijs opleveren,
wordt het echt heel moeilijk om vergunningen voor UMTS te weigeren.'

Woordvoerder H. van Bergen van MoNet, een samenwerkingsverband van de vijf
belbedrijven T-Mobile, Orange, KPN, Telford en Vodafone, vergelijkt de ophef
rond de UMTS-zenders met de komst van de trein. 'Toen zeiden ze dat je er
niet in moest gaan zitten, omdat de trein harder ging dan veertig kilometer
per uur en de hersens daardoor zouden worden vervormd. Het grote misverstand
in deze discussie is dat het om iets heel nieuws gaat. We hebben het over
een nieuwe toepassing van een stokoude technologie. Dezelfde die vijftig
jaar geleden die televisie en radio mogelijk maakte.'

Hij kan niet ontkennen dat de weigering van ruim dertig gemeentes om
voorlopig geen nieuwe vergunning af te geven, voor een terugval bij de
verspreiding van UMTS heeft gezorgd. Hoewel het overgrote deel van de
aanvragen volgens hem wel wordt toegekend. In welk tempo er antennes worden
geplaatst, houden de providers uit 'concurrentie-overwegingen' voor zich.
'Het is schrijnend dat er gemeentes zijn die beslissen op emoties en niet op
feiten. Er zijn 2000 onderzoeken gedaan en geen daarvan heeft een verband
tussen straling van de UMTS-zender en de gezondheid kunnen aangeven.'

Hij geeft toe dat er grote economische belangen bij komen kijken. De
belbedrijven legden gezamenlijk zo'n drie miljard euro neer voor de
UMTS-licenties. 'Maar we moeten ook weer niet overdrijven. Er zijn ook
bedrijven die al hebben aangegeven UMTS verder links te laten liggen en zich
te concentreren op andere ontwikkelingen.'

Van Bergen gaat er vanuit dat de onrust rond de UMTS vanzelf wel weer
verdwijnt, zoals ook gebeurde rond de 'ouderwetse' GSM-antennes. 'Maar er is
nog wel wat zendingswerk te verrichten. We hebben blijkbaar onvoldoende ons
verhaal verteld.'

Naschrift redactie stopUMTS
Het argument van van Bergen dat er 2000 onderzoeken naar de effecten van UMTS op de mens zijn, waaruit niets zou blijken, is klinklare onzin. Er zijn nog amper onderzoeken specifiek naar UMTS gedaan en de gene die gedaan zijn geven allemaal aan dat er effecten zijn op de gezondheid en het welzijn.

Zie o.a. het TNO Cofam onderzoek en een onderzoek dat effecten op de witte bloed cellen van mensen aantoont:
Onderzoeken/86
Onderzoeken/515

Daarnaast zijn er zeer veel onderzoeken aanwezig die aantonen dat gepulste hoogfrequente electromagnetische straling sterke effecten heeft. Een overzicht vindt u hier: Onderzoeken/83

Alle epidemiologische onderzoeken naar dit soort straling geeft aan dat het welzijn en/of de gezondheid achteruitgaan bij blootstelling en allebei de provocatie onderzoeken tonen dit ook aan.
Zie Folders/369 en Folders/430 .

We geven van Bergen dan ook volkomen gelijk als hij stelt: 'We hebben blijkbaar onvoldoende ons
verhaal verteld.'



Lees verder in de categorie Berichten Nederland | Terug naar homepage | Lees de introductie