Meppel: Open brief van verontwaardigde bewoners aan de woningbouwvereniging.

Telefoonaanbieder weigert GSM-masten te verwijderen

Geachte redacties,

Bijgevoegd een open brief aan een woningbouwvereniging.Na protesten van bewoners en omwonenden was in 2007 toegezegd dat de vier GSM-masten op de daken zouden worden verwijderd en het betreffende contract na afloop van de periode van tien jaar, te weten op 31 januari 2008, zou worden beëindigd. De telefoonaanbieder weigert dit echter te doen, want 'Angst onder bewoners is geen reden om het contract te beëindigen'. In bijgevoegd open brief treft u de argumenten aan op grond waarvan ik meen dat contractbeëindiging na de duur van tien jaar wel degelijk gerechtvaardigd is.

Als samenleving zullen we hier de komende decennia veel mee te maken krijgen. Er wordt een stralingsdeken over Nederland uitgerold en niemand weet wat de gevolgen zijn op de langere termijn. Op alle gebieden spannen we ons in voor ziektepreventie, terwijl nu massaal een technologie wordt ingevoerd, waarvan de gevolgen niet zijn te overzien.

Door de snelle groei van draadloos Internet, draadloze televisie enz. zal de straling sterk toenemen. GSM werd grootschalig ingevoerd vanaf het midden van de negentiger jaren. Nu de onzekerheid over mogelijke gevolgen groeit, komt er steeds meer weerstand tegen plaatsing van GSM/UMTS antennes in stedelijke gebieden. Steeds meer gemeentes hanteren het voorzorgsbeginsel zolang er vragen bestaan over gezondheidsrisico’s van straling en staan plaatsing van antennes in bewoonde gebieden, bij scholen of bejaardentehuizen niet meer toe. Zie daarover de inhoud van de brief. Veel contractperiodes zullen de komende jaren aflopen. Het zou toch absurd zijn dat tegen de wil van bewoners antennes gehandhaafd blijven, ook al is de situatie het afgelopen decennium totaal gewijzigd. De tijd lijkt rijp voor een publiek debat over dit controversiële onderwerp. Bij brief van 29 september 2008 heeft de Vaste Kamercommissie voor VWS mij medegedeeld dat hierover vragen zijn gesteld aan de minister van VWS. Directe aanleiding voor de uitgifte van dit persbericht is het feit dat burgers die kritisch staan tegenover dit onderwerp in de media weer eens werden afgeschilderd als 'malloten' die vatbaar zijn voor angst en suggestie. Onterecht, zeker gezien de opstelling van de 54 deskundigen van het ICEMS (International Commission for Elektromagenetic Safety www.ICEMS.eu ), waaronder medici en andere wetenschappers, die de naieve houding van voorstanders bekritiseren en waarschuwen voor de gevolgen van elektrosmog.



OPEN BRIEF
Aan: Woonconcept
7906 ES Hoogeveen
Postbus 154
7940 AD Meppel
woonconcept@woonconcept.nl

Onderwerp: GSM-antennes/straling/gezondheid
Uw kenmerk: 2008-0019665


Hoogeveen, 23 augustus 2008

Geachte heer/dame,

In juni 2008 zond ik Woonconcept een brief met betrekking tot de aanwezigheid en werking van GSM-masten op ons wooncomplex aan de Schilperoortstraat in Hoogeveen en het aangrenzende complex aan de Bouwmeesterstraat. Aanleiding om de brief te schrijven was onder andere berichtgeving in diverse landelijke media over onderzoek naar de gevolgen van GSM-straling, uitgevoerd door de Katholieke Universiteit Leuven. 1 De resultaten daarvan waren voor mij en veel anderen uitermate verontrustend. Op 22 augustus 2008 ontving ik uw schriftelijke antwoord, waaruit blijkt dat de GSM-apparatuur nog steeds functioneert. U stelt voorts dat het contract volgens KPN eeuwigdurend (?) is en opzegging door de verhuurder alleen mogelijk is wegens zwaarwichtige redenen. Telefoonaanbieder KPN accepteert de opzegging van het contract niet omdat ‘Angst onder bewoners geen reden zou zijn voor opzegging’. Ik ben niet op de hoogte van de inhoud van het contract en kan daarover dan ook geen juridische mening geven. Ik vind de gang van zaken wel zeer opmerkelijk, want in diverse stukken uit het recente verleden, onder andere nog uit 2007, maakt Woonconcept expliciet melding van beëindiging van het contract met KPN per 31 januari 2008. U geeft ook aan juridisch advies te hebben ingewonnen over bepalingen in de overeenkomst met KPN en dat was niet hoopvol. De bewoners hebben nu dus een groot probleem. De vier GSM-antennes functioneren nog, terwijl zowel mondeling als schriftelijk was toegezegd dat het contract per eerdergenoemde datum zou worden beëindigd. Ruim een half jaar verkeerden de bewoners in de veronderstelling, dat de masten niet meer functioneerden. Reden voor mij om deze open brief tot u te richten. Aan het slot formuleer ik enige extra zwaarwegende argumenten, die naar mijn mening wel degelijk gegronde aanleiding vormen om de overeenkomst met KPN te herzien.

Achtergronden
Vanaf het midden van de jaren negentig heeft de technologische ontwikkeling op het gebied van GSM/UMTS een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Er is een forse toename van gebruik van apparatuur, maar ook van het aantal GSM/UMTS-masten. De overheid heeft daar financieel van geprofiteerd, door de uitgifte van licenties. Dat een bedrijf de enorme investeringen wil terugverdienen is begrijpelijk. Dat mag echter niet ten koste gaan van de gezondheid van de burgers. Inherent aan de geschetste ontwikkeling, is de straling het afgelopen decennium sterk toegenomen. In de Staatscourant van 2 april 2007 wordt de stralingsproblematiek beschouwd als een braakliggend milieuprobleem en gesteld dat er ‘een stralingsdeken over ons land wordt uitgerold’. Een deskundige op dit gebied stelde dat GSM/UMTS een nieuw systeem is, dat binnen enkele jaren grootschalig operationeel wordt en daarom gedegen onderzocht moet worden. Nooit eerder werden mensen zo massaal bloot gesteld aan elektromagnetische straling en we staan nog maar aan het begin van die ontwikkeling. Er zijn blootstellingslimieten voor straling vastgesteld, maar hoe kun je limieten vaststellen als ieder zicht op de gezondheidsrisico’s, vooral de lange-termijn-effecten, ontbreekt. Overigens is de straling bij mijn weten hier nooit gemeten. Het verleden heeft ons een aantal harde lessen geleerd. Amper 50 jaar geleden werd asbest breed toegepast in de bouw. De situatie is nu totaal anders. Als er anno 2008 ergens een boom op een golfplaten dak valt, moeten mannen in witte beschermende pakken het asbest verwijderen en gelden er stringente regels. Hetzelfde geldt t.a.v. gebruik van bestrijdingsmiddelen als DDT en de risico’s van gebruik van zware metalen als lood en kwik en giftige stoffen als dioxine.

Gezondheidsrisico’s
De afgelopen jaren is er veel onderzoek verricht naar de gezondheidsrisico’s van elektromagnetische straling/velden. Er verscheen een rapport van TNO waaruit bleek dat GSM/UMTS-signalen wel degelijk effecten hebben op het welbevinden van mensen en hun cognitieve functies.2 Degenen die menen dat de straling geen schadelijke gezondheidseffecten heeft, halen bij voorkeur een Zwitsers rapport aan waarin deze risico’s worden gebagatelliseerd.3 Zelfs voor de deskundigen zijn de verschillen tussen de onderzoeken niet te verklaren en er kan zeker geen eenduidige verklaring voor de verschillen tussen de diverse onderzoeken worden gegeven. Wel is in het verleden kritiek geuit op de gevolgde methodiek bij een aantal onderzoeken en de sturende wijze waarop de onderzoeksopdrachten door overheden en bedrijfsleven waren geformuleerd. Veel onderzoeken waren gebaseerd op kortdurende blootstelling aan straling. De effecten na zes weken na de afloop van het onderzoek zijn onvoldoende onderzocht en men heeft dan ook geen zicht op de lange-termijn-effecten, zoals het ontstaan van tumoren of de invloed van elektromagnetische velden op hartklachten als ritme- en geleidingsstoornissen. Twijfel en onzekerheid alom dus en die constatering alleen zou al toch reden moeten zijn voor uiterste behoedzaamheid t.a.v. de plaatsing van GSM/UMTS-masten in stedelijke gebieden. Na het Zwitserse onderzoek is alweer een groot aantal artikelen, onderzoeksresultaten en visies van deskundigen zoals medici gepubliceerd, waaruit blijkt dat er wel degelijk aanzienlijke gezondheidsrisico’s zijn.4 Studies toonden een invloed aan van elektromagnetische velden op EEG’s en negatieve effecten op de cognitieve functies bij kinderen. Epidemiologisch en ander onderzoek wijst uit dat de gezondheidsrisico’s voor mensen wel degelijk aanzienlijk zijn, in het bijzonder voor kinderen in ontwikkeling. Het wordt zelfs niet uitgesloten dat de straling kan leiden tot DNA-mutaties en erfelijke aandoeningen. Er zijn diverse publicaties waarin wordt gewezen op de risico’s van deze straling voor dragers van een pacemaker of ICD. In de reeds aangehaalde Staatscourant van 2 april 2007 worden diverse onderzoeken aangehaald, waaruit blijkt dat mensen die binnen een straal van 400 meter van een GSM-mast wonen, driemaal vaker kanker krijgen dan mensen die verder weg wonen. Volgens de publicatie zijn er landen binnen de EU, waar een verbod geldt op plaatsing van dergelijke masten binnen 400 meter van de bebouwde kom. In juni van dit jaar werden onderzoeksresultaten bekend gemaakt van de Universiteit van Leuven, waaruit blijkt dat GSM-straling mogelijk veel schadelijker is dan eerst werd gedacht. Men sluit zelfs niet uit, dat dit op lange termijn zou kunnen leiden tot een grote stijging van het aantal sterfgevallen (Bron eerder vermeld onder 1). In juni 2008 werd de Verklaring van Venetië uitgegeven waarin 54 betrokken deskundigen, waaronder wetenschappers als medici, neurochirurgen en erfelijkheidsdeskundigen waarschuwen voor de risico’s en gevaren van elektromagnetische straling.5

Angst
KPN vindt angst van de bewoners voor straling geen reden om een contract op te zeggen wordt in uw antwoord gesteld. Die stelling is niet alleen onjuist maar tevens een minachting van de emoties van de bewoners. Uit de literatuur blijkt dat angst een van de krachtigste menselijke emoties is. Angst kan destructief zijn, maar kan mensen ook behoeden voor onverantwoordelijk gedrag, het nemen van overhaaste stappen onder druk van omstandigheden en zelfs calamiteiten. Waar het in deze om gaat is of de angst gerechtvaardigd is. Ik vind het standpunt des te opmerkelijker, omdat het door KPN naar voren wordt gebracht. De laatste tijd ben ik nota bene bij herhaling door KPN gewezen op de producten die zij levert om computers te beschermen en beveiligen tegen virussen, phishing enz. Het bedrijf speelt daarbij duidelijk in op bezorgdheid/angst onder burgers over computerveiligheid, die weer onder de bevolking zijn opgeroepen dan wel versterkt door de media. Als het KPN van pas komt, speelt zij dus ook in op angst/bezorgdheid en wel over een onderwerp (computerveiligheid) dat een decennium geleden veel minder relevant was dan nu. Ook bij het onderwerp waarover het gaat in deze brief, gezondheidsrisico’s door straling, worden burgers waakzaam door signalen uit de omgeving en intensieve berichtgeving over het onderwerp in de media die wel tot alertheid dwingen. Volgens mij is er dan ook sprake van gerechtvaardigde angst/bezorgdheid en KPN heeft niet het recht die bezorgdheid weg te wuiven. Immers, zijn de tientallen gemeentes die vergunningen voor zendmasten weigeren angstig, zonder dat dit op feiten is gebaseerd? Hebben de deskundigen die zich bezorgd tonen over straling waaronder medici, wetenschappers en arbeidsdeskundigen het allemaal bij het verkeerde eind? Was de motie over stralingsrisico’s die in juni 2008 werd aangenomen op het PvdA-congres in Breda en waarin wordt gesteld dat de uitkomsten van verder onderzoek niet moeten worden afgewacht, maar reeds nu moet worden begonnen de blootstelling van de bevolking aan elektromagnetische straling te verlagen, slechts ingegeven door angst?6 De vakbond FNV pleitte onlangs voor een keurmerk voor mobiele telefoons.7 Een vergelijkbaar standpunt hanteerde de Belgische vakbond ACV met betrekking tot de plaatsing van zendmasten op postkantoren in België. Arbeidsdeskundigen waarschuwen voor de mogelijke gevolgen van straling voor mensen die daarvoor gevoelig zijn (elektromagnetische sensibiliteit), zwangere vrouwen, kinderen in ontwikkeling of mensen met een pacemaker. In 2005 werden door kamerleden van de VVD-fractie al vragen gesteld over gebruik van mobieltjes door kinderen en de invloed van schadelijke straling. Zorgen vanuit een politieke partij waarvan je niet kunt stellen dat zij tegen vooruitgang is, teveel regels wil of het bedrijfsleven niet goed gezind zou zijn.8 Ik zou nog vele andere bronnen kunnen aanhalen, maar dat is te complex en valt buiten het bestek van deze open brief.

Vergelijking met tien jaar terug / Nieuwe argumenten
Ik begrijp dat Woonconcept in een moeilijke situatie verkeert, die door de snelle ontwikkeling van de technologie nog complexer is geworden. Sinds we hier wonen heb ik ervaren dat u een goede verhuurder bent, die zich over het algemeen betrokken toont voor de belangen van de huurders. In deze specifieke situatie zijn het echter de huurders die klem zijn komen te zitten. Bij hen is er sprake van aantasting van de kwaliteit van de directe woon- en leefomgeving, waar men zich vele uren per etmaal bevindt en dus 24 uren per dag met straling wordt geconfronteerd. Hun belangen dienen naar mijn mening te prevaleren.

Op tenminste vier punten verschilt de huidige situatie op genoemde plaatsen van die van een decennium geleden en zou contractbeëindiging en verwijdering van de antennes alleen daarom al gerechtvaardigd zijn.
1. Er is een brede basisschool met kinderopvang op ongeveer 60 meter afstand van de appartementengebouwen waarop de antennes zijn geplaatst. Volgens onderzoekers zijn juist kinderen in ontwikkeling een kwetsbare groep. Dat zou onder andere te maken hebben met dikte van de huid en geleiding van weefsel, waardoor er een grote absorptie is van straling.9
2. Eerder gaf ik al aan dat er de afgelopen tien jaren veel onderzoek is verricht en een groot aantal publicaties is verschenen, die de schadelijkheid en gezondheidsrisico’s aantonen en zeker niet uitsluiten.
3. De betreffende appartementencomplexen zijn in toenemende mate gericht op de seniorendoelgroep (55+). Een doelgroep die veel te maken heeft met hartklachten zoals ritme- en geleidingsstoornissen en implantaten als pacemakers/ICD’s, waarbij men extra alert dient te zijn op elektromagnetische straling en bescherming uit voorzorg gewenst is.
4. Er worden massaal nieuwe toepassingen geïntroduceerd, die 10 jaren geleden in brede zin nog niet konden worden voorzien. Op een ongekende schaal zijn aanbieders van telefonie en andere digitale producten momenteel bezig de consument te bewegen over te gaan op draadloze systemen als digitenne, draadloos internetten enz. KPN loopt daarin voorop en zal daardoor medeverantwoordelijk zijn voor de snelle toename van straling de komende tijd. Door de draadloze overdracht van muziek en bewegende beelden zal de behoefte aan capaciteit de komende decennia snel groeien. De intensiteit van de straling zal toenemen, maar ook de gezondheidsrisico’s. Ik betreur het overigens dat veel burgers zich onvoldoende bewust zijn van de gevolgen van keuzes die zij maken voor draadloze producten. Op dat punt schiet de informatievoorziening door overheid en bedrijfsleven te kort.

Ik vertrouw erop dat Woonconcept de door mij aangevoerde argumenten in overweging neemt en er zorg voor draagt dat toezeggingen aan de bewoners worden nagekomen. Ik heb bewust gekozen voor een open brief omdat er de afgelopen jaren al een langdurig traject van protest is geweest. Een traject waarbij de bewoners en direct omwonenden zich via een handtekeningenactie, gesprekken en bijeenkomsten tegen de aanwezigheid van GSM/UMTS-antennes op de bebouwing hebben gekeerd en hun zorgen hebben geuit over gezondheidsklachten. Uiteindelijk hebben die acties geresulteerd in de toezegging van Woonconcept, om het contract over de antennes met KPN per 31 januari 2008 te beëindigen. Het zou toch absurd zijn dat er een situatie blijft voortbestaan, die duidelijk indruist tegen de wensen en zwaarwegende belangen van de bewoners, omwonenden en andere belanghebbenden. Tevens zou het correct zijn om nieuwe huurders direct te informeren over de aanwezigheid van de antennes en mogelijke risico’s van straling.

Alvorens nadere stappen te overwegen, wacht ik de resultaten van de juridische procedures af die Woonconcept in bovenvermelde brief heeft aangekondigd.

Hoogachtend,

J. Spaans

Bronnen
1.Dagblad Het belang van Limburg (B), 24/6/08. ‘GSM-straling mogelijk veel schadelijker dan eerst gedacht’.
RTL-nieuws, 24/6/08. ‘Gsm-straling mogelijk toch gevaarlijk. Tumor opvallend vaak doodsoorzaak’.
2.’TNO-onderzoek naar effecten van GSM en UMTS signalen op welbevinden en cognitie’, 2003.
3.Zwitsers onderzoek Cofam II, 2006.
4 Zie o.a. de websites www.elektrosmog.nl en www.stopumts.nl
5.’The Venice Resolution’. Initiated by the International Commission for Electromagnetic Safety. Juni, 2008. Zie website www.ICEMS.eu
6. Motie Pvda-congres 2008, nr. 28 ‘Toepassing voorzorgsbeginsel op GSM/UMTS-straling’.
7.Persbericht FNV van juli 2008. ‘FNV wil keurmerk mobiele telefoons’.
8.Kamervragen over straling en gezondheidsrisico’s van de VVD-kamerleden Aptroot en Schippers, 13/1/2005. Tevens persoonlijke mail van kamerlid Aptroot aan ondergetekende, 18 augustus 2008.
9.GSM-gebruik door kinderen. Een uitgave van Milieu en Gezondheid (B), Steunpunt beleidsrelevant onderzoek, pagina 5.



Lees verder in de categorie Berichten Nederland | Terug naar homepage | Lees de introductie