Telecom Insights 5G (1): het draait vooral om de 3,5 GHz band

zondag, 29 september 2019 - Categorie: Berichten Nederland

Bron: www.telecompaper.com/nieuws/telecom-insights-5g-1-het-draait-vooral-om-de-35-ghz-band--1309143
23 sept. 2019

5G betekent een belangrijke vernieuwing, niet alleen voor de telecomsector zelf maar voor vrijwel alle bedrijfstakken. Het is namelijk aanzienlijk meer dan de opvolger van 4G. De mogelijkheden van 5G zorgen voor tal van nieuwe toepassingen, wat implicaties heeft voor alle sectoren en de hele samenleving. Aan telecombedrijven de opdracht om de markt op een nieuwe manier te benaderen. In gesprek met KPN staan we stil bij een aantal uitdagingen en mogelijkheden van 5G.

Dit is het eerste artikel in een reeks waarmee we vooruitlopen op ons Telecompaper Insights congres van 28 november. Wij gaan daar met een zeer divers gezelschap in gesprek over de vele aspecten van 5G.

5G vergt andere aanpak
Achteraf kun je constateren dat het 3G (UMTS) netwerk nooit helemaal uitgegroeid is. Erg is dat niet, want 4G kwam erbij en vooral ervoor in de plaats. Toch heeft 4G, in de perceptie van de operators, financiële sporen achtergelaten. Men vond de vergunningen, eind 2012 geveild, duur en daar kwamen nog de netwerkkosten overheen.

Waar bij 4G met name de technologie centraal stond, pakt KPN dat met 5G nadrukkelijk anders aan. De businesscase (waardecreatie) van klanten en partners staat centraal, of zoals Jacob Groote van KPN dat treffend noemt: “Business First, Technology Second”. Men benadert 5G dan ook op een andere manier, met oog voor waardecreatie, innovatieve (zakelijke) diensten en het verbinden van de samenleving.

Beschikbaarheid juiste spectrum cruciaal
De algemene verwachting is dat de beide 5G-veilingen niet al te duur zullen uitvallen: de 700 MHz band in een multibandveiling in het voorjaar van 2020 en de 3,5 GHz band zodra er zicht op is wanneer deze voor 5G essentiële band vrij komt. Wat de aanleg betreft, is de vraag of deze op een traditionele manier zal plaatsvinden: eerst landelijke dekking met een lage band (700 MHz), dan capaciteit toevoegen op drukke plaatsen met mid-band spectrum (de 3,5 GHz band).

De volgorde van het beschikbaar komen van beide banden dringt dit schema op aan de operators, maar voor specifieke 5G-toepassingen is de 3,5 GH band belangrijker. Bovendien kan het aanbieden van 5G in de 700 MHz band voor teleurstellingen bij de consument zorgen.

In de woorden van Verizon: ''The lower down the spectrum tiers you go, the more that will approximate to a good 4G service.'' Met andere woorden: hier ligt een risico dat de consument teleurgesteld wordt omdat 5G zich in deze situatie mogelijk nauwelijks onderscheidt van 4G. Hoe de uitrol van 5G zal plaatsvinden blijft dus nog, in afwachting van de details van de geplande veilingen, onduidelijk.

Field trials boeken succes
Terug naar KPN. Bij de onderneming valt een duidelijke voorkeur te bespeuren voor de 3,5 GHz band. De hoge snelheden en de grote betrouwbaarheid van 5G komen pas goed tot hun recht in 'hoger' spectrum. Los van de vraag wanneer de band beschikbaar is, wil KPN juist hiermee innovatieve diensten aanbieden. Deze worden al enige tijd, en met succes, in vier 'field trials' getest (zie onder). Het gaat primair om zakelijke diensten, waarmee processen gedigitaliseerd en geautomatiseerd worden. De competentie van 5G om video, waar nodig met AR of VR, te gebruiken bij zeer lage latency, opent allerlei mogelijkheden.

Ten aanzien van de latency behaalt KPN overigens goede resultaten. Op 4G is deze al gereduceerd tot 20 ms (milliseconden) en op 5G, in combinatie met decentrale servers (edge computing), kan deze zelfs terug naar 3 ms of zelfs 1 ms.

En waar de zakelijke markt hiervan profiteert, zo profiteert vanzelf ook de klant van de zakelijke markt - de consument dus. Waar 2G zorgde voor mobiel bellen, 3G voor dataverkeer en 4G voor het gebruik van apps, daar wil KPN met 5G niets minder dan de samenleving verbinden.

En hoe staat het dan met de 'field trials'? KPN licht een tipje van de sluier op voor alle vier.
. Amsterdam Arena: het is een stedelijke toepassing, gericht op events en grote menigten. Men gebruikt video voor 'crowd control', maar denkbaar is dat de consument kan meekijken naar videobeelden die gemaakt worden, bijvoorbeeld voorzien van AR (augmented reality) om informatie te verkrijgen over bijvoorbeeld de verschillende gebouwen aan een plein. De toepassing maakt specifiek gebruik van grote bandbreedte (het eMBB-protocol) en hoge uploadsnelheden, die met 4G lastig te realiseren zijn. Het grote aantal bezoekers in dit soort situaties, in combinatie met het gebruik van video, maakt duidelijk dat het hier gaat om zeer data-intensieve toepassingen.
. Rotterdam Shell Pernis: in deze industriële test draait het ook om video en dus om grote bandbreedte, specifiek voor het controleren van fabrieksprocessen. Engineers, uitgerust met een tablet, controleren processen in de fabriek en worden daarbij op afstand ondersteund. Daarnaast kunnen robots worden ingezet, onder andere voor detectie van gassen en warmtebronnen die voor gevaar kunnen zorgen. De 5G-competenties die hier ten volle benut worden, zijn met name betrouwbaarheid (het URLLC-protocol voor lage latency), network slicing (het exclusieve gebruik van een deel van het spectrum), het mMTC-protocol (voor een grote dichtheid van devices), beamforming (het richten van het signaal) en edge computing (een lokaal data centre).
. Helmond Automotive Campus: een toepassing die hier getest is, is het manipuleren van stoplichten door aanstormende ambulances. Dit komt niet alleen de veiligheid ten goede, maar scheelt ook tijd en brandstof. Belangrijke 5G-elementen in dit geval zijn URLLC (latency) en MEC (edge computing).
. Wageningen & Drenthe (Valthermond): hier doet men aan smart farming, bijvoorbeeld met drones boven aardappelveld (precision farming). Vervolgens kunnen akkerbouwers gif spuiten alleen daar waar het nodig is. Dat is beter voor het milieu, zorgt voor een hogere opbrengst en scheelt tijd. De boer kan op afstand het videobeeld van de drone analyseren Ook heeft KPN meerdere onkruidrobots getest die verbonden zijn met een supersnelle mobiele 5G-verbinding op de akkers in Drenthe. Hiervoor is niet alleen eMBB (bandbreedte) essentieel, maar ook URLLC en MEC voor een lage latency.

Vragen genoeg
Kortom, het toepassen van 5G, op basis van de belangrijkste kwaliteiten van de technologie, begint vorm te krijgen. Dat neemt echter niet weg dat er tal van vragen liggen over uiteenlopende zaken, zoals de beschikbaarheid van spectrum en smartphones, het ontwikkelen van verdienmodellen en de methodiek voor de aanleg van deze netwerken. Gemeenten hebben daarin een belangrijke faciliterende rol maar kunnen zelf ook profijt hebben van 5G door zich te ontwikkelen tot een smart city. Op deze en andere zaken gaan we in met de volgende artikelen in deze reeks.

Congres 28 november
Telecompaper organiseert op 28 november het jaarlijkse Telecom Insights congres, deze keer in Utrecht (Leidsche Rijn). KPN behoort tot de partijen die een spreker leveren, te weten Jacob Groote. Hij is EVP voor de portfolio van KPN Business.



Lees verder in de categorie Berichten Nederland | Terug naar homepage | Lees de introductie