Trouw: Scholen willen geen mobieltjesverbod, smartphone is prima hulpmiddel in de les

Bron: www.trouw.nl/samenleving/scholen-willen-geen-mobieltjesverbod-smartphone-is-prima-hulpmiddel-in-de-les~a1001cd2/?fbclid=IwAR0tkmf8CdHuUhYnctkZQgnAKS7fbqK1DeRErUXZvYttiwHSwgNXU5RWza4
12 dec. 2018

In Frankrijk zijn mobieltjes van school verbannen, de meeste Nederlandse scholen voelen niets voor een landelijk verbod. De smartphone kan worden ingezet in het onderwijs, zeggen ze, en scholieren moeten sowieso leren ermee om te gaan.

Hinderlijke afleiding of nuttig hulpmiddel? Scholen maken uiteenlopende keuzes in de omgang met mobieltjes in de klas, blijkt uit een peiling van Verus, de vereniging voor christelijk onderwijs, onder ruim zeshonderd basis- en middelbare scholen. Verus deed een steekproef naar aanleiding van het algehele mobieltjesverbod op school in Frankrijk, dat dit schooljaar is ingesteld.

In Nederland mogen scholen zelf bepalen hoe zij omgaan met mobieltjes in de klas. Het merendeel zit niet te wachten op een landelijk verbod zoals in Frankrijk, blijkt uit de peiling: 26 procent is tegen het verbieden van mobieltjes op school en nog eens ruim een derde ziet juist ‘didactische kansen’ voor het omgaan met mobieltjes. Niet geheel verrassend is er een duidelijk verschil tussen basis- en middelbare scholen: bijna de helft van de deelnemende basisscholen is voor een verbod, van de middelbare scholen is dat nog geen 20 procent.

Verslavingsgevaar
De Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) herkent het gemengde beeld van de peiling, zegt voorzitter Petra van Haren. “Wij zien dat scholen ermee worstelen. Er gebeuren twee dingen: aan de ene kant is het bring your own device-onderwijs in opkomst, waarbij leerlingen tablets en laptops gebruiken voor de les. Soms ook mobieltjes. Maar als leerlingen elkaar of docenten gaan filmen en hun telefoon voor privédingen gebruiken in de klas, is dat een probleem.”

Psychologen waarschuwen geregeld voor het verslavingsgevaar van smartphones. Maar liefst een op de zes jongeren zegt verslaafd te zijn aan sociale media, bleek eerder dit jaar uit CBS-onderzoek. Toch vindt de AVS, net als het merendeel van de respondenten, een landelijk verbod op scholen niet wenselijk. Integendeel, een mobieltje kan een ‘prima instrument’ zijn om in de les te gebruiken, zegt Van Haren. Als voorbeeld noemt ze Kahoot, een app waarmee docenten de voorkennis van leerlingen kunnen testen met een quiz. “Dat is een leuke spelvorm die veel wordt gebruikt.”

Spagaat
Cor Clarijs, voorzitter van Verus, sluit zich daarbij aan. Hij erkent dat sociale media op middelbare scholen ‘geweldige rampen’ kunnen veroorzaken. Maar nu 98,9 procent van de jongeren tussen 12 en 25 jaar een mobiele telefoon of smartphone heeft, kun je kinderen beter leren omgaan met verleidingen in plaats van ze te verbieden, vindt Clarijs. “Buiten school hebben ze dat mobieltje tóch. En we hebben het internet niet voor niets. Vanuit opvoedperspectief laat je als school iets liggen als je het verbiedt.”

Clarijs raadt scholen aan om in samenspraak met ouders en leerlingen één lijn te trekken. Ook ouders zitten vaak in een spagaat. Ze willen wel dat hun kind altijd bereikbaar is, maar niet dat het in de les wordt afgeleid. Maak per vak afspraken, zegt Clarijs: bij geschiedenis wel, bij wiskunde bijvoorbeeld niet. “Schoolregels zijn de beste aanpak. Dan is er geen sprake van persoonlijke willekeur en is het voor iedereen duidelijk.”

Smartphone juist handig

Het Comenius Lyceum in Capelle aan den IJssel vindt een smartphoneverbod zoals in Frankrijk naïef. De school omarmt de smartphone juist als extra hulpmiddel. Docent Linda Zwakhals maakt daar dankbaar gebruik van in de biologieles. Op het digibord verschijnen een schematisch hart en bloedvatenstelsel. Ze vraagt de leerlingen hun telefoon te pakken, zodat ze via Nearpod (een app waarmee docenten zelf interactieve lessen kunnen maken) de bloedvaten in 3D kunnen bekijken. De kinderen zoomen geïntrigeerd in en uit op de roze vertakkingen die tegen een zwarte achtergrond in de app verschijnen.

Ook powerpoints en antwoorden zet Zwakhals in de digitale schoolomgeving, zodat leerlingen in alle rust haar uitleg kunnen volgen zonder driftig mee te hoeven pennen. “Heel handig.” Soms mogen leerlingen foto’s maken, zoals van het schapehart dat ze halverwege de les uit een plastic emmer tevoorschijn tovert. Na het nodige tumult en gilletjes van afgrijzen posteert een groep meisjes zich middenin het lokaal. Sophie (blond, beugel) klikt snel Snapchat weg als de verslaggever langsloopt. Ze giechelt. “We waren even wat anders aan het bekijken.”

Een mobiel in de les kan inderdaad lastig zijn, weet rector Pascal Scholtius. Leerlingen kunnen er veel tijd aan kwijtraken. Het uitgangspunt op het Comenius Lyceum is dan ook: geen telefoons in de les tenzij de docent het zegt. Toch is de smartphone niet meer weg te denken uit de school. Bij verhalende vakken als geschiedenis en talen gebruiken docenten de telefoons geregeld, voor filmpjes of een quiz. En alle algemene informatie, van roosterwijzigingen tot cijfers, staat in de digitale leeromgeving ‘Som’. Leerlingen ontvangen de hele dag realtime updates.

Ze moeten wel, zegt Scholtius. “Als je de mobiel helemaal verbiedt, ben je een heel communicatiekanaal kwijt. Leerlingen lezen absoluut geen mails meer en ze kijken niet op onze website. Ze doen alles via Facetime. Jongeren zijn in een nieuwe fase van communiceren beland: de snelheidsfase. Ze absorberen nieuws in vijf seconden en kunnen razendsnel bepalen wat ze wel en niet interessant vinden. Via de updates in de app krijgen ze alles mee.”

Maar het is niet de bedoeling dat iedereen in zijn eigen bubbel verdwijnt. “We gebruiken de smartphone als hulpmiddel – zoals een rekenmachine – en niet als leermiddel”, zegt Scholtius. “We willen ook geen laptops of tablets in de klas, want dan zitten leerlingen 80 procent van de tijd achter hun scherm. We wegen telkens af welke stof we op welke manier aanbieden. Sommige dingen kun je beter leren uit een boek.”

Telefoonzakken
De school organiseert ook informatieavonden voor ouders, zoals over online pesten of over hoe om te gaan met het telefoongedrag van hun kind. “Sommige ouders pakken de telefoon af. Dat heeft eigenlijk geen zin. Soms hebben ze een tweede. Wij zeggen twee dingen tegen ouders: blijf altijd met je kind in gesprek en biedt ze juist tijd voor sociale media.” Een algeheel verbod, zoals in Frankrijk, vindt Scholtius ‘heel naïef’. “Bovendien doe je daarmee leerlingen tekort die wél goed met hun spullen kunnen omgaan.”

Op het Comenius lukt dat ook niet iedereen, blijkt uit de ‘telefoonzakken’ in de lokalen. Pubers blijven pubers. Als een klas het te bont maakt, verdwijnen alle telefoons zonder pardon in de zakken, zegt docent Zwakhals. Ook die van haar.


Geen woord over de schadelijke effecten voor de gezondheid van RF straling en evenmin over het mogelijk gebruik van bekabelde niet-stralende verbindingen



Lees verder in de categorie Berichten Nederland | Terug naar homepage | Lees de introductie