IPADGENERATIE ’Mijn kind lijkt wel verslaafd’

Bron: www.telegraaf.nl/premium/reportage/24710727/___Mijn_kind_lijkt_wel_verslaafd___.html?utm_source=facebook.com&utm_medium=referral&utm_campaign=facebook
7 nov. 2015

Marie Thérese Roosendaal
De tabletgeneratie is een feit! Vijfjarigen die swipen alsof het in de genen zit, peuters die onderduiken in de virtuele wereld, pubers die hun dagen whatsappend slijten. Ouders worstelen met het fenomeen: „Is mijn zoon iPad-verslaafd?”

De Italiaanse moeder die het mobieltje van haar dochter afpakte omdat ze vond dat die haar tijd verdeed op Facebook en daardoor slechte cijfers haalde, vertelt het niet meer na. De 17-jarige dochter werd zó razend dat ze haar moeder doodschoot.

Extreem voorbeeld. Maar ouders herkennen zich wel in de zorg over hun vaak nog jonge kinderen die vergroeid zijn met mobieltje of tablet. „Ze lijken wel verslaafd.”

Moeder Petra praat onder een gefingeerde naam om de identiteit van haar 14-jarige zoon te beschermen: „Op school kreeg hij een iPad, en vanaf dat moment was online zijn het enige doel in zijn leven. Ik heb de leraar gevraagd of er alleen studie-apps op konden en of de rest geblokkeerd kon worden, maar het antwoord was negatief.”

„Mijn zoon kapte met scouting, met de carnavalsvereniging, zijn vriendenclubje bestond niet meer voor hem. Hij schermde zijn leventje totaal af, voor tegenargumenten was hij niet vatbaar. Het eerste signaal dat het ernstig was, was dat hij, toen de batterij van zijn iPhone plots leeg was, het apparaatje kapot smeet. Pure agressie. Hij stal om spelletjes te kunnen downloaden. Zelf had hij ook wel door dat het niet goed met hem ging. Bij de huisarts hebben we om hulp gevraagd, we hadden de verwijsbrief al in huis. Maar toen lag wifi er hier een week uit en draaide hij totaal door. Hij ging dwars door het plafond, heeft me geslagen en is weggelopen naar zijn vader, mijn ex.”

Het gedrag van deze jongen is niet exemplarisch voor dat van zijn leeftijdsgenoten, weet Remco Pijpers van mijnkindonline.nl, dat onderzoekt hoe kinderen tussen 2 en 18 jaar met digitale media omgaan. „Net zo min als het Italiaanse meisje dat haar moeder doodschoot. In deze gevallen moet meer aan de hand zijn dan een verslaving aan Facebook of Candy Crush. Ouders zeggen gauw ’help, mijn kind is verslaafd aan de iPad’. Maar die term is niet juist. Het is geen medische verslaving, en anders dan heroïne is het niet desastreus voor het fysiek. Kinderen verliezen zich in het tablet en daardoor lijkt het of ze obsessief bezig zijn. Maar tieners zijn eigenlijk allemaal contact-’verslaafd’ en sociale media helpt ze die te onderhouden. Zo leren ze netwerken, vrienden maken, kletsen. Zo lang het huiswerk en de gezinssituatie er niet onder lijden, en het kind het tablet weg kan leggen om de hond uit te laten, huiswerk te maken of lekker buiten te spelen, is er niets aan de hand.”

Pijpers: „Ouders doen er goed aan het tabletgebruik te begrenzen en een tijdslimiet in te stellen: niet langer dan een halfuurtje per dag, afhankelijk van de leeftijd van je kind. Regels die in de vakanties misschien wat versoepeld kunnen worden. Of klusjes kunnen worden beloond met extra iPadtijd. Belangrijkste is dat je kind zelfdiscipline leert; dat het in staat is eerst zijn huiswerk af te maken in plaats van te gaan Minecraften of filmpjes op YouTube te kijken.”

Voor Theo Smit van afkickkliniek Jellinek zijn gameverslaafden niet nieuw. „Die bestaan al jaren. Maar tot nu toe hebben we slechts vijf jongeren in behandeling gehad voor een internetverslaving. Het is een jong fenomeen. Wel kloppen ouders bezorgd bij ons aan, maar doorgaans spreken wij dan nog niet van een verslaving.”

Gert-Jan Meerkerk, onderzoeker bij het IVO, Instituut voor Onderzoek naar leefwijzen en verslavingen: „Van verslaving is sprake als er controleverlies is, dat ze doen wat ze niet willen, of dat het internetgebruik zó op de voorgrond treedt dat het het hele leven domineert en ten koste gaat van andere activiteiten. Als ik mijn zoon van 11 jaar los zou laten, zou hij van acht uur ‘s ochtends tot acht uur ‘s avonds aan een stuk door achter het scherm zitten. Het is nou eenmaal zijn hobby en kinderen zijn ongeremd. Het is aan mij om hem los te weken van het scherm. Dit is de eerste generatie ouders die met het fenomeen iPad te maken heeft. Tweejarigen weten er al weg mee, die leeftijd is een nieuwe dimensie in de verslavingskunde, want een kleuter grijpt nog niet naar een sigaret. Streng totaal verbieden heeft geen zin, een goed gesprek helpt beter.”

Communicatiedeskundige Mariek Vanden Abeele ziet het bulkgebruik van internet niet alleen bij de jeugd: „Wij zitten dagelijks allemaal met onze neuzen in de nieuwe media. Niet alleen de dochter van 15 die met haar vriendinnetjes whatsappt, maar naast haar op de bank checkt haar papa die bedrijfsleider is continu zijn mail en post haar moeder op Pinterest haar creatieve ideeën. Zelfs baby’s van een half jaar kunnen al intuïtief navigeren op een tablet. De helft van alle tienjarigen heeft al een eigen smartphone. ”

Prof. dr. Peter Nikken, bijzonder hoogleraar mediaopvoeding, ziet dat ouders ook profijt hebben van al die apparaatjes: „De iPhone is ook een gemakkelijke oppas. Een zoethoudertje in de rij voor de supermarktkassa of in de wachtkamer van de dierenarts of voor het slapengaan. Naar gevolgen van het gebruik is nog geen onderzoek gedaan. Eerder was het ’schermgebruik’ op laptop of pc makkelijker te controleren. Het mobieltje is er altijd, lijkt wel een nieuw lichaamsonderdeel te zijn. Ouders geven zelf ook niet het goede voorbeeld, door whatsappend achter de kinderwagen te lopen. Anderzijds, als de batterij op is, is-ie op…”

„Het is koffiedik kijken wat dit doet voor de generatie die nu klein is, heeft het invloed op hun wezen? Ik kan me herinneren dat Telekids in de weekeinden ’s ochtends ging uitzenden. De legoblokjes bleven links liggen, ouders riepen ach en wee over de ’animatiediarree’. Die kleuters van toen zijn nu mijn studenten. Leuke en slimme jongvolwassenen die hun verantwoordelijkheid nemen. En anders dan de televisie zijn tablet en smartphone interactief, het is veel minder passief dan tv-kijken.”

De 9-jarige Suzanne uit Huizen gebruikt haar iPad creatief: „Ik maak zelf filmpjes, dan verplaats ik mijn Barbie steeds een stukje, net of ze echt beweegt, zonder dat je mijn hand ziet. Ik mag elke dag een half uurtje op de iPad en kijk naar YouTube-filmpjes van Spangas enzo. Mijn vader en moeder zeggen wel eens: ga lekker buiten spelen, het is mooi weer. En daar heb ik dan wel zin in. Voetballen! Voor het slapen lees ik vooral graag de Donald Duck. En als ik moet kiezen ga ik het liefst turnen, dat doe ik al zes jaar en ik zit in de selectie.”

Net als alle ouders zijn die van Suzanne bezorgd over de kinderfascinatie voor het schermpje. Moppert haar papa: „Rijden we door Frankrijk, zit ze op de achterbank in haar virtuele wereldje. Zeg ik: Kijk even uit het raampje, zo vaak kom je hier niet. Kijkt ze één seconde en zegt: zo, gezien!”

Haar moeder Sandra: „Suzanne lijkt zo onbereikbaar als ze achter dat schermpje zit, alsof ze erin meegezogen wordt. Dan ziet ze niet dat opa en oma binnenkomen. Zelf ken ik dat, als ik voor mijn werk met vierkante ogen achter de pc zit. Onze dochter moet de vrijheid hebben om haar weg online te vinden. Kan ik tegen zijn, ze moet geen digibeet worden en niet wereldvreemd. Maar ik kijk wel altijd met haar mee.”



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie