Wat zijn mensenrechten

Bron: www.mensenrechten.nl/wat-zijn-mensenrechten/wat-zijn-mensenrechten .

Wat zijn mensenrechten?

De rechten van de mens, of kortweg de mensenrechten, zijn rechten die ieder mens toekomen, waar ook ter wereld. Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen tegen de macht van de staat en moeten ervoor zorgen dat iedereen kan leven in menselijke waardigheid. Mensenrechten betekenen bijvoorbeeld dat iedereen een eigen vrije mening mag hebben en uiten en dat de overheid niet zomaar geweld tegen burgers mag gebruiken. Ook houden ze in dat je recht hebt op onderwijs, op genoeg te eten en een dak boven je hoofd. Staten hebben met elkaar afgesproken deze rechten voor iedereen te zullen garanderen. Voor iedereen, dus ongeacht ras, kleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere mening, nationale of maatschappelijke afkomst, welstand, geboorte of enige andere status. De mensenrechten vormen de basis voor alle wetgeving en beleid van de overheid.

Belang van mensenrechten

Overheden hebben veel macht. Mensenrechten zijn er om burgers tegen machtsmisbruik van de overheid te beschermen. Ze leggen de bevoegdheden van de overheid aan banden. Zo heeft bijvoorbeeld iemand die door de politie gearresteerd is, recht op bijstand van een eigen advocaat. Mensenrechten leggen aan de overheden 'negatieve verplichtingen' op. Dat zijn verplichtingen om bepaalde handelingen niet te doen en daardoor geen mensenrechten te schenden. Daarnaast leggen mensenrechten ook 'positieve verplichtingen' op die staten opdragen om zich juist in te spannen en actief bepaalde maatregelen te treffen. De overheid moet bijvoorbeeld zorgen voor behoorlijke gevangenisomstandigheden. De overheid heeft de verplichting om de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van religie te beschermen. Ook moet de overheid onderwijs en gezondheidszorg organiseren.

Welke mensenrechten zijn er?

Er zijn veel verschillende mensenrechten. Deze zijn vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en in verdragen van internationale organisaties zoals de Verenigde Naties, de Raad van Europa en de Europese Unie. Daarnaast zijn mensenrechten vastgelegd in nationale grondwetten, waaronder de Nederlandse Grondwet. Daarin worden ze vaak 'grondrechten' genoemd. In totaal zijn er wel zo'n negentig mensenrechten. Deze zijn onder te verdelen in:

... algemene en integriteitsrechten (non-discriminatie, gelijke behandeling, bescherming van de persoon en van diens privacy, huis en familieleven, martelverbod);
... vrijheidsrechten (zoals vrijheid van meningsuiting, van godsdienst en levensovertuiging, van vereniging);
... participatierechten (recht op deelname aan het bestuur van een land, kiesrecht);
... rechten van arrestanten, beklaagden en gedetineerden (verbod op willekeurige arrestatie en detentie, recht op onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak);
... rechten van beschermde groepen (vrouwen, kinderen, minderheden, inheemse volken);
... rechten van vreemdelingen en vluchtelingen (recht het land te verlaten en terug te keren, asielrecht, recht op gezinshereniging).

Bovenstaande rechten worden ook wel 'burgerrechten en politieke rechten' genoemd, of 'klassieke mensenrechten'.

Naast de klassieke mensenrechten bestaan de volgende groepen mensenrechten:

... sociale en economische rechten (recht op behoorlijke levensstandaard, recht op sociale voorzieningen, vrijheid van vakvereniging, recht op onderwijs, recht op gezondheid);
... culturele rechten (recht om deel te nemen en bij te dragen aan cultuur, recht om de eigen taal te spreken, bescherming van auteursrecht en van de eigen naam, vrijheid van wetenschappelijk onderzoek);
... collectieve rechten (voor ontwikkeling en bescherming van een volk).

www.mensenrechten.nl/wat-zijn-mensenrechten/mensenrechten-op-een-rij .

Ontwikkeling mensenrechten

Mensenrechten zijn belangrijk omdat zij tot doel hebben de menselijke waardigheid van ieder mens te beschermen. Het idee van menselijke waardigheid is in de loop van de geschiedenis ontstaan en is aan verandering onderhevig. Opvattingen over de positie van het individu ten opzichte van de machthebbers veranderen door de geschiedenis heen. Wat eerst normaal was, vinden we nu barbaars of crimineel. Slavernij en mensenhandel zijn daar goede voorbeelden van. Het recht past zich steeds aan maatschappelijke ontwikkelingen aan. Het begrip mensenrechten is dan ook niet vanuit de rechtswetenschap ontwikkeld, maar is tot stand gekomen in een lange politieke en sociale geschiedenis. Mensenrechten komen voort uit een ontwikkeling van emancipatie. Alle mensen zijn gelijkwaardig en hebben dezelfde rechten.

Het zou fijn zijn als al die rechten ook zouden gelden voor elektrogevoelige personen, EHS-ers in het bijzonder.



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie