Commentaar op de folder van KPN

KPN heeft in oktober 2005 een folder laten maken 'Mobiel communiceren en uw
gezondheid'. Hij wordt de komende tijd ruim gedistribueerd.
Zie pdf/kpnfolder.pdf

Het meest opvallend is dat de folder nauwelijks over gezondheid gaat. Het
grootste deel bestaat uit technische wetenswaardigheden en over hoe leuk en
handig mobiel communiceren is. Waarvan akte.

Daarna valt op dat de folder het in het geheel niet heeft over de
zogenaamde niet-thermische effecten. Dat zijn de effecten bij
stralingsdichtheden ver beneden de dichtheden die opwarming kunnen
veroorzaken. Terwijl dat nu net de effecten zijn die door veel mensen
worden gerapporteerd en die vragen over mobiele communicatie en de
gezondheid oproepen.

Even door de folder heenlopend:

KPN zegt zich aan alle normen te houden. Een echte 'norm' regelt de
grenswaarde tussen wens en klacht. De advies-blootstellingslimieten zijn in
die zin geen 'normen', ze staan veel te ver van de technische wensen van de
operators af. KPN hoeft zich alleen maar aan de eigen technische
kwaliteitsnorm te houden (en aan de ARBO-regels voor werkzaamheden aan
antennes, uiteraard). Voorgestelde normen die echte grenswaarden regelen
zoals de Duitse SBM (Standard der Baubiologischen Messtechnik) en de
Salzburger Vorsorgewert worden door KPN geheel genegeerd.

KPN zegt een ruime veiligheidsmarge in acht te nemen, maar dat is geen
veiligheidsmarge. Om de kwaliteit van de communicatie te garanderen is het
technisch nodig om de stralingsdichtheden veel lager te houden dan de
advies-blootstellingslimieten voor thermische effecten. Dat is de reden
voor de aanzienlijke marge, het is dus een technische marge. KPN neemt geen
enkele veiligheidsmarge in acht voorzover het gaat om effecten met
niet-thermische gevolgen van de radiofrequente straling.

KPN noemt huishoudelijke apparatuur als bron van elektromagnetische velden.
Dat klopt, maar hoewel huishoudelijk gezellig klinkt is het niet synoniem
met 'zonder risico'. De deur van een magnetron moet niet voor niets goed
sluiten. Deskundigen adviseren om afstand te bewaren tot een beeldbuis. Ook
langdurig verblijf in magnetische velden (50 Hz) van meer dan 0,4
microTesla moet worden vermeden. De IARC heeft ze in 2001 unaniem als
potentieel kankerverwekkend voor mensen ingeschaald.

Elektrische en magnetische velden en elektromagnetische straling zijn niet
veilig, alleen maar omdat ze in het huishouden voorkomen. De gevolgen van
laagfrequente elektrische en magnetische velden en van de straling van
beeldbuizen en magnetrons zijn juist een argument om de radiofrequente
straling te beperken.

KPN noemt de natuur als bron. De radiofrequente achtergrondstraling valt
echter volkomen in het niet bij die van de mobiele communicatie.

KPN noem het zonlicht. Daarvan is bekend dat het niet veilig is en zelfs
kankerverwekkend. Ook van infrarood is bekend dat het voorzichtig moet
worden toegepast. De straling van de zon en infrarood licht kan de huid en
het organisme ernstig aantasten. Daar is geen thermisch effect voor nodig.
Mensen beschermen zich daarom tegen de zon. Het is volgens de ARBO-regels
zelfs verboden om zonder bescherming langdurig in de zon te werken.

Met andere woorden, de natuurlijke radiofrequente straling, het zonlicht en
infrarood, zijn juist een argument om de radiofrequente straling te
beperken (waarom zou alleen die straling een uitzondering zijn en géén
gevolgen voor de gezondheid hebben?). Niemand wil en kan permanent in de
straling van een houtvuur leven.

KPN ontkent het bestaan van effecten van straling met een frequentie lager
dan van zichtbaar licht. Pertinent onwaar, het bestaan van zulke effecten
staat zelfs in het Jülich-rapport van T-Mobile beschreven. De WHO en de
Gezondheidsraad ontkennen zulke effecten ook niet.

Het staat vast dat de straling langs niet-ioniserende weg toch DNA-schade
veroorzaakt. Dat hebben Verschaeve, Repacholi, Lai en Singh, Adlkofer en
anderen aangetoond. Het onderzoek is meermalen herhaald en de resultaten
staan dus wetenschappelijk vast. Uit recent onderzoek blijkt dat de
DNA-schade niet alleen in vitro, maar ook in levende muizen optreedt.

KPN vermeldt niet dat de SAR-waarde wordt gerelateerd aan een fantoom-hoofd
(een nabootsing die lijkt op een zak met zout water). In het RIVM-rapport
van oktober 2004 ('Gezondheidseffecten van radiofrequente straling') staat
dat in werkelijkheid de SAR-waarden enorm kunnen verschillen, afhankelijk
van de eigenschappen van het weefsel.

De folder beweert dat 'meer dan 500 keer onderzoek is verricht naar de
mogelijke gevolgen van radiogolven van mobiele telefonie op de gezondheid'.
Wetenschappelijk gezien maakt het niet uit hoeveel onderzoek is gedaan.
Maar KPN stelt dat het ook geldt voor het wonen in de nabijheid van
basisstations. Dat is absoluut niet waar. In totaal zijn zeven
epidemiologische onderzoeken gedaan naar het welzijn van mensen in de
nabijheid van basisstations en alle onderzoekers hebben een negatieve
invloed op de gezondheid gevonden, van hoofdpijn en slaapstoornissen tot
een verhoogde kans op kanker. Onderzoeken waaruit zou blijken dat de
basisstations niet gerelateerd zouden zijn aan gezondheidsklachten, bestaan
helemaal niet.

Verder schrijft KPN ook dat er sites zijn die geen objectieve informatie
bevatten. De lezer(es) zou de indruk kunnen krijgen dat daarmee onder
andere www.stopumts.nl wordt bedoeld. Het is niet juist dat de informatie
op www.stopumts.nl niet objectief zou zijn. Het standpunt van
www.stopumts.nl komt niet overeen met het standpunt van KPN. Dat moge
duidelijk zijn.

Kortom, de folder van KPN is onvolledig en op sommige punten gewoon niet
waar. Maar zo bont als de WHO maakt KPN het gelukkig niet. De straling van
GSM en UMTS wordt niet zomaar vergeleken met de straling van de
traditionele televisie en radio. Ook beweert KPN nergens dat aan de
radiofrequente straling gerelateerde gezondheidsklachten 'een mythe' zijn,
zoals de WHO bij monde van Repacholi wel doet.

De folder van de KPN is welgemeend, maar houdt zich op de vlakte, gaat
vooral over technische details in plaats van over welzijn en gezondheid.
Bovendien negeert hij de effecten met niet-thermische gevolgen, die toch
als een paal boven water staan. Dat is jammer.

Het zou fraaier geweest zijn als KPN met een folder zoals die van de
Zwitserse BUWAL was gekomen. Daar staat tenminste onomwonden in dat ook
onder de Zwitserse voorzorgs-blootstellingslimieten effecten op kunnen
treden. Waarom zou KPN niet gewoon vertellen dat na 20 seconden bellen de
rode bloedlichaampjes klonteren? Dan zouden de klanten later, als de
klontering gevolgen blijkt te hebben, tenminste niet kunnen zeggen dat ze
het niet geweten hebben. Nu houdt de KPN het op grotendeels zinloze
informatie, zoals dat het vermogen van een UMTS-basisstation gelijk zou
staan aan het vermogen van een spaarlamp. Nou en?



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie