Experts distantiëren zich van factsheet elektromagnetische straling

De experts van het RIVM, de Gezondheidsraad, TNO en de GGD, die
deelgenomen hebben aan het gesprek dat heeft geleid tot het factsheet
Elektromagnetische Straling ( pdf/factsheetstraling.pdf ) van het Nationaal
Forum Gezondheid en Milieu, nemen afstand van het factsheet. ''Het is
geen correcte weergave van hetgeen een jaar geleden op het 'diner
pensant' is besproken'', schrijven zij in een gezamenlijke e-mail.

9 november 2005

Dr. John Bolte van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
bevestigt dat de bijeenkomst heeft plaatsgevonden, op uitnodiging van
Boudijn Uythof, destijds voorzitter van het Nationaal Forum Gezondheid en
Milieu. ''Wij hebben alles wat wij feitelijk wisten verteld. Zij hebben zich
een mening gevormd en een factsheet opgesteld. Wij kunnen de samenvatting
van het gesprek niet onderschrijven. Het RIVM heeft expliciet gezegd dat
onze naam van het facstheet af moet'', aldus Bolte.

Ook de andere drie experts, dr. Eric van Rongen, stralingsdeskundige bij de
Gezondheidsraad, prof. dr. ir. Peter Zwamborn van TNO-FEL en drs. Wim Zwart
Voorspuy, medisch milieukundige bij de GGD in Den Haag, stellen dat het
factsheet geen correcte weergave is van wat op de bijeenkomst is besproken.
Zij vinden de zinsnede dat een toenemend aantal onderzoeken aangeeft dat
schade optreedt door GSM- en UMTS-antennes onjuist en misleidend. Hetzelfde
geldt voor de zinsnede dat het beleid 'Nuchter omgaan met risico's' wordt
gefrustreerd door het antenne-convenant.

Openbaar overzicht van stralingsbronnen

Bolte verwijst naar het RIVM-rapport 'Gezondheidseffecten van blootstelling
aan radiofrequente elektromagnetische velden'. ''Op het 'diner pensant' heb
ik gezegd wat daarin staat'', aldus Bolte. Het rapport dringt aan op een
openbaar overzicht van locaties en kenmerken van alle bronnen van
radiofrequente straling. In het bijzonder moeten radio-amateurs,
AM-zenders, UMTS-basisstations, WIFI-zenders in de gaten gehouden worden.
Ook sterk gepulste signalen verdienen aandacht.

Sommige anti-diefstalpoortjes en elektronische streepjescodelezers hebben
hoge piekvermogens. Bij langdurige blootstelling kan er voor
winkelpersoneel sprake zijn van overschrijding van het referentieniveau.
Over mobiele telefoons meldt het rapport, dat de gebruiker zich in het
nabije veld bevindt en zelf deel uitmaakt van het antennesysteem. Daarom
moet de SAR (specific absorption rate) gebruikt worden. Die wordt bepaald
met modellen, maar de waarden van het weefsel kunnen daarvan sterk afwijken.

Omwonenden rapporteren effecten

Het RIVM-rapport bevestigt dat mensen effecten rapporteren zoals
slaapverstoring en hoofdpijn, bij blootstelling beneden de grenzen van de
Europese aanbeveling 1999/519/EG. ''Er zijn mensen die klachten hebben over
slaapstoornissen en concentratieverlies sinds ze in de buurt van zendmasten
wonen'', staat in het rapport. En: ''Mensen die in de buurt van een
basisstation wonen, claimen bijvoorbeeld effecten zoals algehele malaise.''

Volgens het rapport is het lastig om een juiste blootstellingsmaat te
bepalen, omdat niet goed bekend is welke gezondheidseffecten radiofrequente
velden opwekken en welk mechanisme een rol speelt. Voor effecten met een
niet-thermische oorzaak is wellicht een andere blootstellingsmaat nodig.
Het rapport dringt aan op nader onderzoek. De processen die leiden tot
effecten met een niet-thermische oorzaak worden nog niet goed begrepen.

Meer onderzoek nodig

Hoewel de vier experts zich distantiëren van het factsheet, staat de inhoud
van het RIVM-rapport niet eens zo ver van het factsheet af. Het RIVM
constateert dat omwonenden van zendmasten effecten rapporteren, vindt dat
er openbare informatie over alle bronnen van radiofrequente straling moet
komen, stelt hiaten in de kennis vast en dringt aan op meer onderzoek. De
Gezondheidsraad en TNO-FEL vinden ook dat meer onderzoek nodig is.

Boudijn Uythof, tot eind 2004 voorzitter van het Nationaal Forum Gezondheid
en Milieu en opsteller van het factsheet, lijkt goed geluisterd te hebben
naar de deskundigen.Volgens hem is het factsheet een gemeenschappelijk
resultaat en stond iedereen erachter. Maar waarschijnlijk heeft hij de
uitspraken te absoluut en te persoonlijk geïnterpreteerd en opgeschreven.
Mogelijk is dat de reden dat de experts zich distantiëren van het factsheet.

Nationaal Forum op 18 november

Drs. Jacques Reus, sinds begin 2005 voorzitter van de Stichting Platform
Gezondheid en Milieu, weet dat het factsheet bestaat, maar blijkt niet op
de hoogte van de inhoud. Na een eerste lezing zegt hij: ''Er staan geen rare
dingen in. De strekking klopt wel. Dat kunnen de deskundigen misschien wel
persoonlijk denken. Maar het is niet het standpunt van het huidige Platform
Gezondheid en Milieu. Wij komen binnenkort met een nieuw factsheet.''

Op 18 november aanstaande houdt het Platform Gezondheid en Milieu een
Nationaal Forum. Het vindt plaats in het Jaarbeursgebouw in Utrecht.
Onderwerp is het lokale beleid voor gezondheid en milieu. Gemeenten hebben
een eerste verantwoordelijkheid voor het milieu, staat in de aankondiging.
Rijk en Provincies kunnen een ondersteunende rol spelen. Dat geldt ook voor
de elektromagnetische straling. ''Het is wel de bedoeling dat het onderwerp
aan de orde komt'', aldus Reus. Hij hoopt dat het nieuwe factsheet voor 18
november gereed is.

Bronnen:
Factsheet elektromagnetische stralingsvelden: ongerustheid en onzekerheid,
Nationaal Forum Gezondheid en Milieu, november 2004 (zie hieronder)
Zie PDF: pdf/factsheetstraling.pdf

RIVM-rapport 861020007 'Gezondheidseffecten van blootstelling aan
radiofrequente elektromagnetische velden - Probleemanalyse niet-ioniserende straling', oktober 2004 (te downloaden van de
webpagina www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/861020007.html )

Telefoongesprekken met dr. John Bolte, drs. Jacques Reus
Vooraankondiging 'Werk maken van lokaal gezondheids- en milieubeleid',

Nationaal Forum op 18 november 2005, suggesties en aanmelden:
forum@gezondheidenmilieu.nl

Auteur van dit bericht: Frans van Velden, fransp@dds.nl



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie