Kennisplatform EMV: Beperking blootstelling vermindert de gezondheidsklachten. Commentaar Stopumts.

Geplaatst 19 april 2012, updated 1 juli 2012

Gerelateerd bericht: Berichten%20Nederland/6675

Kennisplatform EMV is van mening: Minder blootstelling aan EMV leidt tot minder klachten.

Commentaar Stopumts bij de publicatie van het herziene Kennisbericht Elektrogevoeligheid van het Kennisplatform Elektromagnetische Velden.

Op 17 december 2009 publiceerde het Kennisplatform Elektromagnetische Velden een onacceptabel anoniem kennisbericht over elektrogevoeligheid dat geheel voorbij ging aan signalen uit de maatschappij over het toenemend aantal mensen dat gezondheidsklachten ondervindt in de omgeving van elektromagnetische velden. Na hevige kritiek en op aandringen van Stopumts en andere NGO’s uit de klankbordgroep van het Kennisplatform werd dat Kennisbericht op 2 juli 2010 teruggetrokken.

Nu is er op 19 april 2012 een nieuwe versie van het kennisbericht over elektrogevoeligheid gepubliceerd en het goede nieuws is dat het Kennisplatform geluisterd heeft naar de maatschappelijke kritiek. Dat kan opgemaakt worden uit de eerste pagina van het 22 pagina’s tellende bericht. Daar staat niet alleen dat sommige mensen gezondheidsklachten hebben als zij in de buurt komen van bronnen die elektromagnetische velden produceren, maar ook dat het beperken van de blootstelling helpt om de klachten te verminderen. Veld weg, klachten weg.

Het kennisplatform moet nu de daad bij het woord voegen en deze boodschap laten doordringen tot artsen en hulpverleners. Ook de Gezondheidsraad dient nu als adviseur van het Kennisplatform haar officiële standpunt te herzien. En arbodiensten en verzuimverzekeraars dienen onverwijld preventief te handelen om werknemers tegen te grote blootstelling aan EMV te beschermen.

Over de oorzaak van de gezondheidsklachten stelt het kennisplatform dat er drie mogelijke verklaringen zijn. Hiermee geeft men aan dat men het eigenlijk zelf niet meer weet en dat daardoor het voorzorgsprincipe toegepast dient te worden, er is immers wetenschappelijke onzekerheid (althans bij het Kennisplatform) en in zo’n onzekere situatie zou het van grote nalatigheid getuigen om mensen niet te adviseren elektromagnetische velden te vermijden. Het Kennisplatform geeft hier het juiste advies: beperk de blootstelling en daarmee de klachten.

Het Kennisplatform is nu ook veel duidelijker over de groep elektrogevoeligen in de samenleving. Weliswaar heeft men het in wishfull thinking steeds over een kleine groep mensen met EHS, (terwijl het mogelijk zelfs een zeer grote groep mensen betreft met SOLK verschijnselen) maar men sluit het bestaan van stralingsslachtoffers niet meer uit terwijl de elektrogevoeligen in vorige kennisberichten nog categorisch ontkend werden. Het Kennisplatform herhaalt op deze eerste pagina (net zoals op pagina 13) dat elektrogevoeligen ervaren dat de gezondheidsklachten zelfs verdwijnen bij het vermijden van de blootstelling.

De volgende 21 pagina’s van het Kennisbericht vormen echter een halfslachtige poging om de conclusies, waar men zelf van geschrokken moet zijn, deels weer te ontkrachten en af te zwakken. Psychische oorzaken worden niet uitgesloten. De aloude uitgemergelde stokpaardjes nocebo en attributie worden weer van stal gehaald als zouden daarvoor sterke aanwijzingen bestaan. Integendeel; onderzoeken die schadelijke effecten van EM straling bij planten en dieren aantonen sluiten nocebo en attributie geheel uit. Die zogenaamde aanwijzingen zijn er in feite dus helemaal niet. Attributie wordt steeds gebruikt voor alles wat men niet verklaren kan. Het Kennisplatform grijpt terug op oude (door belangenverstrengeling onaanvaardbare) Jaarberichten van de Commissie EMV van de Gezondheidsraad, die ook geen bewijs van nocebo geven maar alleen met een selectieve keuze uit de vakliteratuur suggereren: “Het beeld dat oprijst is dat … “.

Het nocebo effect wordt zodanig uitgekauwd (het is immers de laatste strohalm om EHS te ontkennen) dat men er in bijlage 2 nog eens uitgebreid op terugkomt. Dat alles alleen maar om de hypothese van sommigen te ondersteunen dat er geen oorzakelijk verband zou zijn tussen EMV en elektrogevoeligheid, omdat elektrogevoeligen vaak niet aan kunnen geven of een bron aan of uit staat. Maar dat zegt helemaal niets over de mogelijke schadelijkheid van die bron.

Overigens legt men wel erg vaak de nadruk op het kleine aantal elektrogevoeligen in de maatschappij (“kleine groepen”) en dat “deze kleine groep niet gemakkelijk kan worden vastgesteld anders zou deze groep al eerder bij wetenschappelijk onderzoek geïdentificeerd zijn”. Nee, ze zijn er statistisch uitgefilterd!

Het Kennisplatform noemt als oorzaak van EHS ook nog andere milieufactoren of bepaalde ziekten. De redenering luidt dan dat EHS-klachten als hoofdpijn of vermoeidheid ook voorkomen bij andere ziekten of milieufactoren. Het zou dus geen EHS zijn, maar iets anders. Benauwdheid komt vaak voor bij griep. Sommige patiënten denken dan dat ze hartproblemen hebben. Maar wij Kennisplatform denken van niet: omdat het vaak voorkomt bij griep zal men wel griep hebben.
Wetenschappelijker geformuleerd: omdat bepaalde klachten bij EHS aspecifiek zijn, wil dat niet zeggen dat de conclusie gerechtvaardigd zou zijn dat het dan ook geen EHS is.

Regelmatig is de inhoud van het Kennisbericht niet consistent, wellicht onontkoombaar bij verschillende (anonieme) auteurs. Een voorbeeld.

Pag. 9: Wetenschappelijk onderzoek geeft aanwijzingen dat een deel van de onderzochte mensen die zich elektrosensitief noemen gezondheidsklachten onterecht toeschrijven aan EMV belasting.

Pag. 21: Wetenschappelijk onderzoek geeft aanwijzingen dat de oorsprong der klachten psychisch is. Hiervoor is echter onvoldoende bewijs. (lees: geen bewijs – red. Stopumts)

En nog fraaier op pagina 12 waar eerst geciteerd wordt dat het “een maatschappelijke zorg is dat de hulp bij het beperken van de blootstelling een alarmsignaal vormt waardoor andere mensen mogelijk bang worden” terwijl een alinea verder de website van het Kennisplatform genoemd wordt met “een uiteenzetting over mogelijkheden om de blootstelling als gevolg van mobiele telefoons te verlagen. De website zal worden uitgebreid met mogelijkheden om de EMV blootstelling afkomstig van andere bronnen te verlagen”.
Beslist een sympathieke handreiking aan de NGO’s die daar al jaren op aandringen, maar is men nu ineens niet meer maatschappelijk bezorgd? Of dekt men zich juridisch in voor de toekomst?

Zo kabbelt het Kennisbericht door waarbij men zelfs de verwachting uitspreekt dat er de komende jaren geen duidelijke verklaring zal komen voor EHS. Die duidelijkheid zal er in ieder geval niet komen door het programma EMV en Gezondheid (sic), waaraan de Nederlandse overheid inmiddels 17 miljoen Euro in deels tenenkrommend onderzoek heeft verkwanseld en verkwist: het geld is zo ongeveer op maar de eerste EHS-er moet door al die onderzoekers nog onderzocht worden. Dat was bij de eerste AIDS patiënten destijds wel anders.

Hartverwarmend dat op pag. 13 hulpverleners opgevoerd worden die “bezorgd zijn dat het beperken van de blootstelling leidt tot een isolement van de elektrogevoelige”. Dat isolement zal de niet-roker van vroeger bekend voorkomen. In feite snappen die hulpverleners er helemaal niets van en willen ze het ook niet snappen. Ze zouden op moeten staan en zeggen: deze groep mensen wordt op deze wijze (door de toenemende belasting van EMV) geïsoleerd. Dat kunnen wij niet toestaan, dus die belasting door EMV moet naar beneden!

Een lichtpunt in het Kennisbericht is dat nu naast de Raad van Europa ook het Europees Parlement en de Europese Milieucommissie worden genoemd als Europese instanties die de lidstaten oproepen om de blootstelling van de bevolking aan EMV te beperken, maar het Kennisbericht voegt daar aan toe: “zonder evenwel specifiek op het onderwerp elektrogevoeligheid in te gaan”.
Daarbij is het de opstellers van het Kennisbericht mogelijk ontgaan dat het Europees Parlement in een resolutie op 2 april 2009 “de lidstaten verzoekt het voorbeeld van Zweden te volgen en mensen die lijden aan elektromagnetische overgevoeligheid, te erkennen als personen met een handicap, zodat zij passende bescherming en gelijke kansen krijgen”. Een verzoek dat de Nederlandse overheid (en het Kennisplatform) tot nog toe geheel aan haar laars lapt.

Zo schiet het Kennisbericht herhaaldelijk tekort in objectieve voorlichting, men haalt voor het gemak enkel de Belgische Hoge Gezondheidsraad aan, het schrijft niets over landen als bij voorbeeld Frankrijk, Zweden en Israël waar voorlichting over de schadelijke gevolgen van elektromagnetische straling van overheidswege wordt geëntameerd en geëffectueerd. Op Franse scholen zijn mobieltjes inmiddels bij wet om gezondheidsredenen (!) verboden.

Hoewel in het begin van het bericht wordt aangenomen dat EHS inderdaad kan ontstaan door EMV gebruikt het Kennisplatform vervolgens selectief vooral gegevens die de opvatting ondersteunen dat EHS niet kan bestaan als gevolg van EMV. Het Kennisbericht blinkt dan uit in eenzijdige informatie en selectieve citatie van onderzoeken (ook al durft men het frauduleuze “Zwitserse Onderzoek”niet meer bij naam te noemen). Het Kennisplatform geeft blijk van een a-wetenschappelijke houding en een grote mate van vooringenomenheid. Het Kennisbericht is daardoor onderhevig aan een onacceptabele bias.

Zo wordt op pag. 18, in de op een na laatste alinea, het bekende verhaal geciteerd dat “mensen door info uit de media of uit een algemene angst voor technologie klachten gaan ontwikkelen”. Een dergelijke constatering behoeft dan opeens niet meer door onderzoek te worden onderbouwd.
De redactie van Stopumts is bovendien nog nooit iemand tegengekomen die aan dit beeld beantwoordt. Integendeel, vrijwel iedereen is helemaal verknocht aan dat geweldige mobieltje of aan wifi, en het kost vaak grote moeite om deze verworvenheden niet meer te gebruiken zodat de klachten van EHS kunnen verminderen.
Dat angst aanjagen blijkt bij dieren en insecten overigens ook goed gelukt te zijn, er is een overvloed aan studies die aangeven dat ook zij door elektromagnetische velden geschaad worden en “klachten ontwikkelen”.

Enfin, zo kunnen we nog wel even doorgaan. Het zal de lezer wellicht interesseren dat de kritische NGO’s uit de klankbordgroep enige maanden geleden 77 fouten, opmerkingen en aanvullingen genoteerd hebben bij het concept van dit kennisbericht. Dat uiteindelijk slechts enkele van die suggesties zijn overgenomen is tekenend voor de route van een mammoettanker die men om economische redenen slechts moeizaam van koers kan of wil doen veranderen.

Maar in het kielzog staat echter onuitwisbaar geschreven: “Minder blootstelling aan EMV leidt tot minder klachten”. Dat is een stap vooruit bij de hink-stap-sprong die het Kennisplatform beoefent.

19 april 2012
Redactie Stopumts



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie