Prof. Olle Johansson: Enkele algemene overwegingen

Olle Johansson is een professor aan het Karolinska Institute in Zweden. Hij stuurde recent het volgende, door ons vertaalde, bericht:

Elektromagnetische straling en de effecten op mensen is vandaag een belangrijk onderwerp, omdat een toenemend aantal mensen beeldschermen gebruikt en mobiele telefoons, zowel op het werk als thuis, en ook blootgesteld is aan de straling van antenne-installaties voor mobiele telefonie, TETRA technologie (in Nederland o.a. C2000 - vert.), radio- en televisiesystemen (in Nederland o.a. digitenne, DVB-T - vert.) en andere bronnen. Er zijn ook subgroepen zoals politie-agenten, brandweerlieden, ambulance-personeel, die handsets gebruiken van TETRA en vergelijkbare systemen.

Een toenemend aantal onderzoeken laat duidelijk verschillende biologische effecten van elektromagnetische velden zien op het niveau van de cellen, zowel voor elektra (in Nederland 50 Hz - vert.) als voor radiofrequente straling en microgolven. Zulke elektromagnetische velden zijn aanwezig in het dagelijks leven van iedereen, op het werk, thuis en op plaatsen voor recreatie.

Ik steun het democratische beginsel dat burgers ziek moeten mogen zijn zelfs als de ziekte, dat wil zeggen een nieuwe diagnose, nog niet erkend is door het medische establishment. Alle ziekten waren ooit een nieuwe diagnose and het is nodig in herinnering te brengen dat de medische beroepsgroep sterk heeft getwijfeld aan asbestose, koude urticaria, aids, de gekke koeienziekte, luizen enzovoort. Ook is publieke zorg een democratisch beginsel dat waard is om te beschermen en voor te vechten - meestal heeft het publiek gelijk, iets wat wij ons als wetenschappers bewust moeten zijn. Ik eindig mijn colleges meestal met een citaat van Albert Einstein: 'Het is belangrijk niet op te houden met het stellen van vragen'. Ik ben nooit gestopt met vragen stellen en ik gebruik de antwoorden om het groeiende aantal puzzelstukken van een zeer, zeer gecompliceerde en raadselachtige puzzel op hun plaats te krijgen.

Persoonlijk weiger ik ook mensen te reduceren tot een slecht gedefinieerde psychologische 'home-made' diagnose, die zelfs geen steun krijgt van experts in de psychologie en psychiatrie (Johansson verwijst hier naar bijvoorbeeld Repacholi van het EMF-project van de WHO, die stelt dat de symptomen veroorzaakt worden door angst voor zendmasten en nieuwe technologie. Ook de Gezondheidsraad beweert dat - vert.). In plaats daarvan heb ik reeds 25 jaar geleden opgeroepen tot actie langs de wegen van zorg voor arbeidsomstandigheden, biofysica en biochemie, neurologische wetenschappen en experimentele dermatologie (huidwetenschappen - vert.), als het gaat om de gevolgen van elektromagnetische velden voor de gezondheid en de handicap elektrohypergevoeligheid. Helaas, weinigen luisterden ...

Het reactiepatroon van mensen die blootstaan aan bijvoorbeeld microgolven duidt absoluut op echte biofysische effecten en nergens anders op. Als je bovendien het zeer grote aantal publicaties in overweging neemt, dat ingrijpende wijzigingen en ernstige schade aan cellen, weefsels en proefdieren rapporteert als gevolg van laagfrequente of hoogfrequente straling,dan kunnen die veranderingen moeilijk begrepen worden als 'geestelijke afwijkingen', 'post-menopauze stress reacties', 'verbeelding' of 'veranderingen als gevolg van techno-stress'!

Als mechanisme achter de gerapporteerde gezondheidseffecten, bijvoorbeeld van de straling van TETRA, kan men zich voorstellen dat verhoogde niveaus van frequenties van elektromagnetische velden, met inbegrip van 16,7 Hz signalen en microgolven, hebben geleid tot een afbraak van de beschermende cellen in de huid, na een langdurige periode van permanente bestraling. Bovendien zouden de laagfrequente signalen makkelijk een rechtstreeks effect kunnen hebben op bijvoorbeeld het elektrische patroon (EEG) van de menselijke hersenen. Als zulke schade of effecten plaatsheeft, zou het eerste verschijnsel een bescheiden elektrogevoeligheid kunnen zijn, gevolgd door meer ernstige symptomen zoals hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid enzovoort, en uiteindelijk ... waar eindigt het?

Ik ben en was heel verbaasd over de flodderige manier waarop sommige collega's van mij met dit soort belangrijke onderwerpen omgaat. Vaak moet men zich realiseren dat niet alle experts echte wetenschappers en geleerden zijn. Het is ook ergerlijk om te zien dat 'experts' die bijvoorbeeld beweren, ''dat de beste manier om electrohypergevoelige mensen te behandelen is hen te negeren in doodse stilte'', geen enkele consequentie daarvan te verduren krijgen. Niets gebeurt met hen, over hun competentie als artsen worden geen vragen gesteld, hun geschiktheid als vertegenwoordigers van de medische beroepsgroep wordt niet in twijfel getrokken. Niets! Wat voor een samenleving is dat?

Ik ben ook zeer ontsteld, zelfs al zouden electrohypergevoeligen het slachtoffer zijn van een illusie, waar in ons gezondheids- en rechtssysteem staat dan dat ze zo slecht behandeld mogen worden als verscheidenen hebben gedaan? Toen ik naar de universiteit ging werd mij het tegenovergestelde geleerd: je moet patiënten altijd vriendelijk benaderen, met de wil om te leren en te helpen, hen te ondersteunen, henzelf en hun zorgen respectvol benaderen, enzovoort. Waar is dat verdwenen? Het lijkt erop dat onze wereldberoemde gezondheidszorg grote gaten vertoont waar elektrohypergevoelige mensen en anderen met een nieuwe diagnose met hun hoofd naar beneden doorheen vallen!

Je hoort vaak over 'veilige blootstellingswaarden' en dat er 'geen bewijs van gezondheidseffecten is'. Mijn persoonlijke antwoord op deze schijnbaar vertrouwenwekkende opmerkingen is, dat het belangrijk is om je te realiseren, dat vanuit het gezichtspunt van de consument 'geen aanvaard bewijs van gezondheidseffecten' niet hetzelfde is als 'geen risico'. Te vaak hebben 'experts' beweerd dat ze expert waren op een gebied, waar de enige eerlijke reactie van de expert hoort te zijn: ''Ik weet, we weten het niet''. Zulke gebieden waren bijvoorbeeld DDT, röntgenstralen, radioactiviteit, roken, asbest, BSE, zware metalen, verarmd uranium, enzovoort. De 'geen risico'-vlag werd gehesen voordat de echte kennis kwam. Later moest dezelfde vlag snel omlaag, dikwijls na enorme economische kosten en het lijden van veel mensen. Op dezelfde manier is het nu (met betrekking tot het gebied 'bescherming tegen blootstelling aan elektromagnetische velden') zeer belangrijk om de achtergrond en de werkkring te kennen (vooral als ze tegelijkertijd op de stoel van de industrie zitten) van de 'experts' in verschillende wetenschappelijke comités. Het is belangrijk, misschien nog wel belangrijker, om ook klokkenluiders te laten spreken op congressen, om hen van gelijke hoeveelheden fondsen te voorzien als (en misschien wel meer dan) de wetenschappers en andere 'experts' die, reeds vanaf het begin, een bepaalde bron of soort straling, of een bepaald product, 100% veilig hebben verklaard.

In het geval van 'bescherming tegen de blootstelling aan elektromagnetische vedlen' is het van groot belang om vanuit voorzichtig vermijden en het voorzorgsprincipe te handelen. Al het andere zou gevaarlijk zijn! Volledige transparantie van de informatie is hier een sleutelwoord, ik denk dat consumenten er ruim genoeg van hebben om de waarheid pas te horen als de ramp al heeft plaatsgevonden. Bijvoorbeeld, neem er nota van dat de hedendaagse advieswaarden voor mobiele telefonie, de SAR-waarde, niet meer is dan een advies en niet een veiligdheidsnorm. Biologen zien al effecten bij een waarde van 20 mikroWatt/kg, is het dan veilig om mensen te bestralen met 2 W/kg (dat wil zeggen 100.000 keer zo sterke straling!)? En het is ook vreemd om keer op keer zeer relevante wetenschappelijke informatie onderdrukt te zien worden of zelfs weggelaten in officiële documenten, tot aan de regering toe. Daar zullen de consumenten niet beter van worden en desondanks is de officiële uitleg hiervan (door 'experts' en politici) zeer vaak: ''Als we (= de experts) alles naar buiten zouden brengen, dan zouden de mensen erg bang worden en in paniek raken''. Ik heb dat nooit zien gebeuren, maar heb persoonlijk wel veel mensen gezien die zeer teleurgesteld waren en zich naderhand realiseerden dat ze voor de gek gehouden waren door hun eigen experts en hun eigen politici ....

Een ander misverstand is het gebruik van wetenschappelijke publicaties (zoals de tabaksindustrie jarenlang deed) als 'gewicht' om elkaar in evenwicht te brengen. Maar je kunt NOOIT een rapport dat een negatief effect op de gezondheid afwegen tegen een rapport dat niets laat zien! Dit is een misverstand dat, ongelukkigerwijze, vaak wordt gebruikt door vertegenwoordigers van de industrie en officiële autoriteiten. Het algemene publiek wordt hierdoor gemakkelijk voor de gek gehouden, maar als je door een dodelijk vergiftige cobra wordt gebeten, maakt het niets uit dat er 100 miljoen onschuldige slangen op de wereld rondkruipen!

Hoe zullen de elektromagnetische velden binnenshuis en buitenshuis er over tien haar uitzien? De velden van hoogspanningslijnen, monitors (VDT's), het TETRA systeem, mobiele telefoons enzovoort? Hopelijk zonder overblijvende vragen, skepticisme of angst. Ik zie ernaar uit dat de vragen rond deze technologie worden opgelost, een goed gedocumenteerde en 100% verantwoorde, mensvriendelijke technologie wordt gepresenteerd. Vanuit een vaderlandslievend standpunt zou ik graag zien dat de mensvriendelijke technologie van morgen wordt ontwikkeld door Zweedse bedrijven, die op die manier een 'gezonde welvaart' voor ons land zouden kunnen scheppen.

De toekomst is dan niet donker, helemaal niet, maar juist licht voor alle 'mensvriendelijke technologieën', met inbegrip van weinig stralende en weinig uitstotende producten.Wie zou tegenwoordig een computermonitor kunnen verkopen met de slogan: 'DIT IS EEN STERK STRALEND SCHERM' of een auto met de garantie dat hij zijn passagiers snel en definitief zal doden ... !?

Olle Johansson, associate profesoor
The Experimental Dermatology Unit
Department of Neuroscience
Karolinska Institute
171 77 Stockholm, Zweden

E-mail ontvangen van Olle Johansson op 8 augustus 2005
Vertaling stopumts.nl



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie