Laat de wetenschap spreken (3). Neurofysiologische mechanismen. Een Spaanse studie uit 2007.

Auteurs: Maria Paz de la Puente, Afonso Balmori

Bron: Proyecto, Vol. 61: pp. 8-12, March 2007

Verslaving aan de mobiele telefoon: spelen neurofysiologische mechanismen een rol? Een Spaanse studie.

(Origineel in het Spaans, vertaling redactie Stopumts).

Op het eerste gezicht zouden we de verslaving aan mobiele telefoons moeten indelen bij die verslavingen die niets te maken hebben met verdovende middelen, ook wel psychologische verslavingen genoemd. Maar, in tegenstelling tot bij deze psychologische verslavingen, zenden mobiele telefoons microgolven uit die de hersenen bereiken, wat onderzoekers zich doet afvragen of er een fysiologische basis zou kunnen zijn voor een dergelijke verslaving. Het volgende artikel geeft een kort overzicht van de gedane studies die de effecten van deze elektromagnetische straling analyseren. Dat brengt ons dichter bij een mogelijk verslavend effect, zoals veroorzaakt door conventionele drugs. In deze studies durven de auteurs alarm te slaan dat jongeren, wiens hersenen zich nog ontwikkelen, ten prooi zouden kunnen vallen aan een verkeerd gebruik van deze technologie. Tevens suggereren zij dat er specifieke voorlichting zou moeten komen over verantwoordelijk gebruik van mobiele telefoons.

Onderzoek naar verslaving aan nieuwe technologieën, en vooral met betrekking tot mobiele telefoons, is schaars, deels veroorzaakt door de grote complexiteit en nieuwheid van dit maatschappelijke fenomeen. Er zijn moeilijkheden bij het onderscheid tussen normaal gebruik van een chemische stof of een moderne technologie, en het misbruik ervan, of verslaving eraan. In het algemeen wordt het al dan niet bestaan van een verslaving beoordeeld door, ten eerste, te kijken naar de intensiteit en frequentie van het gebruik, ten tweede en meer objectief, door de hoeveelheid geld die eraan wordt besteed, en ten derde door het niveau van verstoring op familie-, sociale en arbeidsbetrekkingen van de betrokken persoon in kaart te brengen.

Afhankelijkheid van of verslaving aan mobiele telefoons zou een fysiologische basis kunnen hebben, ten gevolge van de onderbrekingen die de microgolven veroorzaken bij neurotransmitters in de synapsen van het beloningssysteem van het brein. Deze effecten zijn nog in onderzoek en het is nog te vroeg om de neurofysiologische basis van mobiele telefoonverslaving te kunnen begrijpen.

Henry Lai, de Amerikaanse wetenschapper verbonden aan het Bioelectromagnetics Research Laboratory van de Universiteit van Washington (en een van de schrijvers van het BioInitative rapport, red. ), ontdekte dat microgolven de activiteit in de hersenen verhogen van endorfines of endogene opioïden (de biologische basis van verslaving aan opium en haar derivaten, evenals aan alcohol), op vergelijkbare wijze als bij morfine. Deze Dr Lai besprak overigens (in een persoonlijke communicatie) hoe Russische artsen microgolven gebruikten bij patiënten met ''verlangen'' naar heroïne, zij het met onduidelijke resultaten.

Er zou bij mobiele telefoonverslaafden ook een opiaat-achtig mechanisme kunnen bestaan, vergelijkbaar met de echte opiaten en alcohol, dat verantwoordelijk is voor het ''verlangen naar'', en van het fijne gevoel tijdens gebruik. In een andere studie van dezelfde auteur, werden de effecten van radio-frequenties op de hippocampus geblokkeerd door een voorgaande behandeling van ratten met opiaat-antagonisten, naloxon en naltrexon, wat doet vermoeden dat radiofrequenties endogene opioïden activeren in de hersenen (Lai et al.. , 1989a). Hij ontdekte ook dat de receptoren voor benzodiazepinen (BDZ), gerelateerd aan de angst- en stressresponse bij dieren, werden geactiveerd na blootstelling aan radio-frequenties. Dit laatste is waarschijnlijk gerelateerd aan het 'opbeurende effect', of in sterkere mate, het euforische gevoel veroorzaakt door de opiaten. (Braestrup et al.., 1979; Lai et al.., 1992b; Walker en Ettenberg, 2001).

Daarnaast kan het zijn dat verschillende gebieden van de hersenen anders reageren op dezelfde bestraling, vanwege een verschillende gevoeligheid of kwetsbaarheid voor radiofrequenties, en daardoor verschillende reacties veroorzaken (Lai et al.., 1991). Het lijkt erop dat de lange-termijn effecten afhankelijk zijn van de lengte van blootstelling (Lai, 1997). Vanuit deze optiek bezien, lijkt het erop dat de effecten van radiostraling op verslaving gerelateerd zijn aan biologische processen die plaatsvinden t.g.v. andere stoffen, zoals bepaalde psychoactieve drugs: alcohol, opiaten en benzodiazepines (Lai, 1999). Hoogleraar fysiologie W Ross Adey (onlangs overleden) van de Universiteit van Californië, verklaarde dat de koppeling van neurotransmitters GABA, acetylcholine en glutamaat (nauw verbonden met het beloningssysteem) aan de specifieke receptor, gevoelig is voor zwakke gemoduleerde microgolfvelden (zoals van mobiele telefonie) (Adey, 2003).

Commentaar Stopumts: Een mogelijke verklaring voor de gehechtheid van mensen aan hun mobiele telefoon.

Referenties:

- Adey WR (2003), `Electromagnetic fields, the modulation of brain tissue functions ­ A possible paradigm shift in biology'. In Smith B, Adelman G (eds): International Encyclopedia of Neuroscience. New York
- Lai H, Carino MA, Horita A, Guy AW (1989b), `Acute low-level microwave exposure and central cholinergic activity: a dose-response study'. Bioelectromagnetics, 10: 203-209 Lai H, Carino MA, Horita A, Guy AW (1992a), `Opioid receptor subtypes that mediate a microwave-induced decrease in central cholinergic activity in the rat'. Bioelectromagnetics, 13:237-246
- Lai H, Carino MA, Horita A, Guy AW (1992b), `Single vs repeated microwave exposure: effects on benzodiazepine receptors in the brain of the rat'. Bioelectromagnetics, 13:57-66
- Lai H (1997). `Neurological Effects of Radiofrequency Electromagnetic Radiation Relating to Wireless Communication Technology'. Conference: Mobile Phones - Is there a Health Risk?, September 16-17, 1997. Brussels, Belgium
- Lai H (1999), Memory and Behavior. `The Biological Effects, Health Consequences and Standards for Pulsed Radiofrequency Field', Sicily, Italy
-Lai H, Carino MA, Horita A, Guy AW (1989a), ‘Low-level microwave irradiation and central
cholinergic systems’. Pharmac. Biochem. Behav., 33: 131-138
- Walker BM, Ettenberg A (2001), `Benzodiazepine modulation of opiate reward'. Exp Clin Psychopharmacol., 9: 191-7.

Voor de originele studie van Balmori zie het bijgevoegde PDF bestand.
Het originele Bioinitiative Report kunt u downloaden als mediafragment.

Bekijk het PDF bestand
Bekijk of beluister het mediafragment


Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie