Kennisplatform EMV: Zijn Bliksem, Zijn Donder. (BWV 168)

In Mediator, het huisblad van ZonMw ditmaal een interview met de burgemeester van Den Bosch, de heer Rombouts, in zijn hoedanigheid als voorzitter van het Kennisplatform Elektro-Magnetische Velden.
Dit platform van overheidsorganisaties komt eenmaal per jaar bijeen in een vergadering met de zgn. klankbordgroep die bestaat uit een twintigtal relevante maatschappelijke organisaties, 16 industrievriendelijke ja-knikkers en een viertal kritische organisaties waaronder Stopumts.

Onlangs publiceerde het Platform een zgn. kennisbericht over elektrogevoeligheid waar de vooringenomenheid zo van afstraalde dat Stopumts zich nadrukkelijk van de inhoud en conclusies gedistantieerd heeft.
Sedertdien is de relatie van Stopumts met het Platform op zijn zachts gezegd gebrouilleerd.

Leest u onderstaand de paternalistische uitspraken van de (overigens voortreffelijke voorzittende) heer Rombouts (niet voor niets ooit de jongste burgemeester van Nederland). Het is duidelijk waar het Platform in zijn beleving voor dient: bliksemafleider voor actiegroepen en het geruststellen van de publieke opinie:

Bron: Mediator no 1. Februari 2010

Antenne en bliksemafleider tegelijk
Kennisplatform EMV gericht op beladen thema

Auteur: Maarten Evenblij

Eind december 2009 verscheen het Kennisbericht Elektrogevoeligheid van het Kennisplatform ElektroMagnetische Velden. De deskundigen van het platform concluderen dat, hoewel er mensen zijn die gezondheidsklachten ervaren in de buurt van GSM- en UMTS-masten en hoogspanningslijnen, wetenschappelijk onderzoek niet bevestigt dat zulke velden die klachten veroorzaken. Mensen die lijden aan deze zogenoemde elektrogevoeligheid, hebben wellicht baat bij de nieuwe richtlijn voor de behandeling van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Het bericht leidde tot een roerige woensdagochtend in Den Bosch over een gevoelig onderwerp.

Het Kennisplatform EMV, in 2007 ingesteld door minister Jacqueline Cramer van VROM, maakt wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheidseffecten van elektromagnetische velden toegankelijk voor een breed publiek. Deskundigen van zes organisaties (RIVM, TNO, KEMA, de GGD�en, Agentschap Telecom en ZonMw) beoordelen de wetenschappelijke informatie op hun merites en stellen een kennisbericht op. De Gezondheidsraad is adviseur en de voorzitter van het Kennisplatform EMV is mr. dr. Ton Rombouts, burgemeester van �s Hertogenbosch. Verstand van elektromagnetische velden heeft de in het bestuursrecht gepromoveerde jurist niet.

Dat is ook niet de reden dat hij is gevraagd. �Mijn rol is partijen met elkaar verbinden, tussen hen in zitten en zorgen dat ze tot gemeenschappelijke standpunten komen�, zegt Rombouts, nog nauwelijks bijgekomen van het voorzitten van een bijna vijf uur durende klankbordbijeenkomst van ruim zestig deelnemers. Een bonte verzameling organisaties uit het maatschappelijke veld, van wetenschappers tot actie-voerders, die geregeld hun mening geven over de activiteiten van het platform. Op 20 januari was het Kennisbericht Elektrogevoeligheid het belangrijkste onderwerp. �Het kan daar flink bliksemen�, stelt Rombouts. �Vooral de actie-organisaties zijn teleurgesteld en ook kwaad over het verschijnen van het genuanceerde bericht. Zij hadden verder willen gaan en ook mee willen schrijven. Maar dat kan niet, die rol hebben ze niet binnen de structuur van het Kennisplatform. Het is al moeilijk genoeg om met deskundigen van de zes deelnemende organisaties tot ��n standpunt te komen.�

Het is niet toevallig dat Rombouts het woord �bliksemen� gebruikt. Zijn platform is niet alleen een antenne voor signalen uit de samenleving, maar dient ook een beetje als bliksemafleider voor de maatschappelijke onrust en bezorgdheid die er is over het toenemende gebruik van apparaten die een elektromagnetisch veld produceren. Met de mobiele telefoon en het bijbehorende netwerk van antennes voorop. Vroeger belden bezorgde mensen het ministerie van VROM, nu het Kennisplatform en de daaraan verbonden organisaties.

Vruchten afwerpen

�Mensen maken zich zorgen, want het komt allemaal heel dichtbij. Ze zitten veel aan de mobiele telefoon en zijn omringd met elektrische apparaten en veel mensen hebben gezondheidsklachten. Dan is ��n en ��n al gauw twee. Door een burgemeester als voorzitter te nemen, kunnen we ons als organisatie ook een rol als burgervader aanmeten�, zegt Rombouts. Dat betekent naar mensen luisteren als ze zich zorgen maken, ze gerust stellen op basis van onafhankelijke en betrouwbare wetenschappelijke informatie waar dat kan, ze in elk geval serieus nemen en op een spoor zetten iets aan hun klachten te doen. Publiekscampagnes zijn niet het doel, ook al zijn de Kennisberichten via de website direct toegankelijk voor het publiek.
De berichten zijn vooral bestemd voor medewerkers van de GGD, het Antennebureau, huisartsen, vakbonden, bestuurders en andere professionals die daarmee anderen kunnen informeren.

Rombouts geldt niet alleen als een betrouwbaar boegbeeld van het platform, het is ook zijn taak om door te vragen als de deskundigen blijven steken in hun wetenschappelijke jargon.
Rombouts is ervan overtuigd dat de werkwijze van het Kennisplatform vruchten afwerpt. �Het was een paar jaar heel onrustig rond elektromagnetische velden, dat is nu minder, ook al zit zo�n klankbord-beraad nog steeds boordevol levendige spanning met heftige debatten. De vraag is vooral hoe je omgaat met onzekerheden. De wetenschap weet niet alles - misschien vijftien procent, denken sommigen - en moet zich beperken tot gevalideerd feitenmateriaal. Pati�nten hebben ervaringen in het gebied van die 85 procent en hen kun je niet tevreden stellen. Mijn taak is om die mensen serieus te nemen en hun zorgen een plaats te geven, bijvoorbeeld in het ZonMw-programma Elektromagnetische Velden en Gezondheid.�

Op ander spoor

Prof. dr. Andr� Knottnerus, voorzitter van de Gezondheidsraad welke beschikt over een permanente commissie Elektromagnetische Velden, is blij met het Kennisplatform EMV, waarvan de Raad adviseur is. (De heer Knottnerus is zichtbaar blij met zijn eigen adviezen - red. Stopumts) �Wij houden voortdurend het relevante wetenschappelijke onderzoek bij. Al is er tot nu toe geen wetenschappelijke reden ongerust te zijn, sommige groepen zijn dat wel. We weten nog niet precies wat de effecten van EMV op lange termijn zijn, maar met wat we nu van het mechanisme weten, is het niet waarschijnlijk dat die schadelijk zullen zijn. Wel is het belangrijk de vinger aan de pols te houden. Het is goed dat het Kennisplatform de boodschap uit de medische studies duidelijk maakt voor een breed publiek en goede contacten heeft met organisaties van bezorgde mensen. Alleen al van je zorgen maken, kun je klachten krijgen. Dat we deze mensen niet kunnen vertellen dat er een directe relatie is tussen hun klachten en de elektromagnetische velden in hun omgeving, betekent niet dat zorgverleners ze niets kunnen bieden. De medische richtlijn Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten laat zien dat de klachten serieus worden genomen, ook al hebben we er met de wetenschappelijke kennis van nu geen verklaring voor.�

Instituties en deskundigen worden niet meer zomaar geloofd, zoals blijkt uit het maatschappelijke debat over vaccinaties tegen Mexicaanse griep en baarmoederhalskanker. De moderne samenleving stelt hoge eisen aan veiligheid, informatie en een antwoord op de vraag: �wat betekent dit voor mij?� Communicatie en onafhankelijke informatie zijn daarbij heel belangrijk.

Knottnerus: �Sommige mensen zullen blij zijn met de informatie over EMV en kunnen ermee verder. Anderen blijven hun arts bezoeken omdat hun klachten aanhouden. Zij moeten individueel worden begeleid, ook als er geen somatische oorzaak wordt gevonden. Dat vereist grote communicatieve vaardigheden van hulpverleners. Een bericht van het Kennisplatform kan hen daarbij ondersteunen.�

Het originele artikel stond op:
www.zonmw.nl/nl/organisatie/publicaties/mediator/archief/mediator-1-2010/antenne-en-bliksemafleider-tegelijk/ .
maar is inmiddels van deze site gehaald (Jan 2012)

Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie