Ginkgo biloba, werkingsmechanismen en klinische toepassingen

1 april 2012
www.orthokennis.nl/artikelen/ginkgo-biloba

Samenvatting
De Ginkgo biloba of Japanse notenboom, oorspronkelijk afkomstig uit Centraal China, is de oudste levende boomsoort op aarde (circa 300 miljoen jaar) en wordt daarom een levend fossiel genoemd. De naam is afkomstig van het Chinese woord sankyo of yin-kuo, dat heuvel abrikoos of zilver fruit betekent, een verwijzing naar de abrikoosvormige vruchten en gele kleur.(1) Binnen de traditionele Chinese geneeskunde wordt ginkgo (blad, zaden) al 5000 jaar gebruikt bij uiteenlopende aandoeningen; één van de belangrijkste toepassingen in de Chinese geneeskunde is astma bronchiale.(2)

In westerse landen wordt het bladextract van Ginkgo biloba vooral gebruikt ter ondersteuning van de bloedsomloop en hersenstofwisseling bij ouderen. De monografie van de Wereldgezondheidsorganisatie noemt de volgende primaire indicaties voor Ginkgo biloba (bladextract): cerebrovasculaire insufficiëntie (cognitieve achteruitgang, vasculaire dementie, de ziekte van Alzheimer en mengvormen), perifere vasculaire aandoeningen (waaronder claudicatio intermittens), duizeligheid en oorsuizen.(3) De vele wetenschappelijke studies vanaf 1950 suggereren dat ginkgobladextract bij veel meer (leeftijdsgerelateerde) klachten en aandoeningen kan helpen.

Inhoudsstoffen en dosering
Alleen sterk geconcentreerde ginkgobladextracten hebben een relevante medicinale werking. Gestandaardiseerde extracten van Ginkgo biloba bladeren bevatten doorgaans 22-27% flavonolglycosiden (vooral mono-, di- en triglycosides en coumarinezuuresters van de flavonolen kaemferol, quercetine en isorhamnetine) en 5-7% unieke terpeenlactonen (ginkgolides, bilobalide). Andere inhoudsstoffen zijn onder meer catechinen, proanthocyanidinen, sterolen en carotenoïden.(2) Het is wetenschappelijk aangetoond dat de werkzame bestanddelen in ginkgoblad een polyvalente, synergetische activiteit hebben. De gebruikelijke dosis ginkgobladextract is 120 tot 240 milligram per dag, verdeeld over twee of drie porties; bij jong-volwassenen zijn doses tot 600 mg per dag gebruikt (ter verbetering van het cognitieve functioneren). Bij chronische klachten dient ginkgo-extract ten minste 6 tot 8 weken ingenomen te worden.(1,2)

Gezondheidseffecten
1. Antioxidant en vrije radicalenvanger Ginkgo-extract (met name flavonoïden) is een krachtige antioxidant en vrije radicalenvanger (het vangt onder meer hydroxylradicalen, peroxylradicalen, superoxide anion radicalen, stikstofoxideradicalen, waterstofperoxide en ijzerion radicalen weg) en verhoogt de activiteit van antioxidantenzymen zoals superoxidedismutase (SOD), glutathionperoxidase, catalase en heem-oxygenase-1 (HO-1).

Ginkgo-extract gaat oxidatieve stress tegen en beschermt weefsels en organen (hersenen, hart, nieren, longen et cetera) tegen (oxidatieve) beschadiging en apoptose door hypoxie (zuurstoftekort) en ischemie (verminderde doorbloeding).(3) Ginkgo-extract kan worden beschouwd als anti-verouderingsmiddel; er zijn zelfs aanwijzingen dat langdurig gebruik van ginkgo-extract gunstig is voor de levensverwachting.(4)

2. PAF-antagonisme, ontstekingsremmende activiteit Ginkgo-extract (met name ginkgolides) is een antagonist van PAF (platelet activating factor). PAF bevordert bloedplaatjesaggregatie, is een krachtige ontstekingsmediator en bevordert ontstekingen, allergische reacties, ischemie/reperfusieschade, pijn, oedeem, trombose en vrije radicaalvorming. PAF speelt een rol bij onder meer astma, ischemie, anafylaxe, afstoting na transplantatie, nierziekten, verschillende ontstekingsziekten en aandoeningen van het centrale zenuwstelsel. Ginkgo-extract heeft een ontstekingsremmend effect door PAF-antagonisme, maar ook door het remmen van de vorming van ontstekingsbevorderende eicosanoïden via inhibitie van het enzym cyclo-oxygenase-2 (COX-2).(1) Ginkgo-extract zorgde voor dosisafhankelijke pijnverlichting, vergelijkbaar met de NSAID diclofenac, in diermodellen voor ontstekingspijn en postoperatieve pijn.(5)

3. .............

Copyright (C) Orthokennis www.orthokennis.nl/artikelen/ginkgo-biloba


Een meer dan 10 jaar oud artikel, maar interessant genoeg om te plaatsen.
Voor het vervolg van de tekst zie bovenstaande link.



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie