DNA-breuken door mobiele telefoon bevestigd

Straling mobiele telefoon stresst de genen

Vertaling van een artikel uit Sonntagszeitung, 9 juli 2006

Onderzoek in Basel (Zwitserland) toont opnieuw aan, dat elektromagnetische velden het DNA beschadigen.

Zo zorgeloos als miljoenen mensen met hun mobiele telefoon bellen, kan men slechts denken: mobiele telefonie kan geen kwaad. De wetenschap is daar niet zo zeker van, hoewel uit een een Zwitsers onderzoek is gebleken dat UMTS-zendmasten het welzijn van mensen niet zouden beïnvloeden (opmerking stopumts: bij een blootstelling van 45 minuten, waarna vier deelnemers zich wél onwel voelden, maar dat wordt door de onderzoekers niet gemeld).

Meer zorgen zouden we ons moeten maken over de mobiele telefoons. Bij het telefoneren ontstaan elektromagnetische velden dicht bij het hoofd. Zij kunnen een miljoen maal zo sterk zijn als van een zendmast. Dat heeft gevolgen, meldt Primo Schär van het 'Zentrum für Biomedizin' van de Universiteit van Basel. Elektromagnetische velden stressen de genen ook beneden de voor elektromagnetische velden geldende grenswaarden. Concreet betekent het, dat DNA-strengen breken, althans in bepaalde soorten cellen. ''Of deze breuken ook leiden tot veranderingen in de genen, weten we nog niet'', zegt Schär, die de nog niet gepubliceerde resultaten op een bijeenkomst van de 'Forschungsstiftung Mobilfunk' in Zürich presenteerde.

Een Oostenrijks onderzoek had dezelfde resultaten, in het kader van het Europese Reflex-project, twee jaar geleden. Het onderzoek van Hugo Rüdiger van de Universiteit van Wenen kwam echter onder kruisvuur te liggen. De resultaten werden niet verwacht en men wilde een bevestiging. Voorzover Schär zijn gegevens uitgewerkt heeft, wijst alles erop, dat de Weense onderzoeker gelijk had. Zowel laagfrequente velden, bijvoorbeeld van hoogspanningsleidingen, als hoogfrequente velden van de mobiele telefoon kunnen het erfgoed beschadigen.

Net als in Wenen heeft de onderzoeker uit Basel in een petrischaal bindweefselcellen gekweekt en blootgesteld aan een magnetisch veld, dat ongeveer zo sterk was als de grenswaarde. Zowel bij laagfrequente als bij hoogfrequente straling nam het aantal DNA-breuken toe, niet heel veel, maar wel statistisch significant. Dat geldt zowel voor het bindweefsel van een 42-jarige man als voor de bindweefselcellen van een zesjarig kind, hoewel het karakter van de schade afhankelijk was van de leeftijd.

Schär koos voor een blootstellingsduur van 15 uur, omdat het aantal breuken bij het Reflex-onderzoek dan maximaal was. Daarna en vooral na beëindiging van de bestraling namen de DNA-breuken af. Bijzonder is, dat de schade alleen voorkwam als het magnetische veld met tussenpozen van enige minuten aan- en uitgeschakeld werd. Met deze periodieke bestraling werd het normale gebruik van een mobiele telefoon nagebootst. Bij een permanent veld werd geen significante toenamen van de DNA-breuken gemeten.

Schär benadrukt, dat DNA-breuken niet op een blijvende schade aan de cel hoeven te wijzen. Ook zonder elektromagnetische velden ontstaan DNA-breuken in de normale levenscyclus van onze cellen. Maar de cellen hebben efficiënte mechanismen om zulke beschadigingen te repareren. De afname van de breuken na 15 uur blootstelling kan erop wijzen, dat de reparatie-mechanismen van de cellen hun werk doen.

Dat betekent echter niet, dat de door de elektromagnetische velden veroorzaakte schade aan het erfgoed geen probleem is. Zelfs als de schade wprdt gerepareerd, kan het fout gaan. Van toxische stoffen in het milieu, röntgenstralen en sterke UV-straling is bekend, dat zij DNA-breuken kunnen veroorzaken, die door de cel slechts gedeeltelijk gerepareerd worden en tot defecten in het erfgoed leiden. Zulke defecten kunnen het ontstaan van kanker bevorderen. ''Of de DNA-breuken die wij hebben gezien goed- of kwaadaardig zijn, kunnen we slechts met veel uitgebreidere onderzoeken vaststellen'', aldus Schär.

Het moeilijkste is voor de onderzoekers om een verklaring te vinden, hoe de relatief zwakke veldsterkten überhaupt DNA-breuken kunnen veroorzaken. Schär vermoedt, dat de velden dit niet rechtstreeks bewerkstelligen, zoals bij röntgenstralen het geval is. Waarschijnlijk zorgen de velden van mobiele telefoons en hoogspanningsleidingen voor de ontwikkeling van voor cellen toxische stoffen, zogenaamde radikalen, die het erfgoed stressen. Vast staat het niet. Het is ook een raadsel waarom DNA-breuken slechts optreden, als het magnetische veld wisselend aan- en uitgezet wordt, maar niet bij permanente blootstelling. Ook is een raadsel waarom alleen bepaalde soorten cellen beschadigd worden.

Op grond van deze onderzoeken valt niet te concluderen, of al die mobiele bellers zich onterecht veilig voelen en aan welke gevaren mensen, die bij hoogspanningsleidingen wonen, worden blootgesteld. Te denken geven alle resultaten wel.

Schär beveelt aan om, zolang de onzekerheid blijft bestaan, het principe 'minder is meer' te hanteren: zo weinig mogelijk met de mobiele telefoon aan het hoofd te telefoneren en als men het toch doet, een mobiele telefoon te gebruiken met een lage SAR-waarde, waarbij minder straling in het lichaam terechtkomt.

Naschrift stopumts: in dit kader is ook het onderzoek van Gandhi (India) interessant. Hij onderzocht het bloed van een aantal gebruikers van mobiele telefoons en van een controlegroep van personen met dezelfde eigenschappen, maar zonder mobiele telefoons (die waren in India nog te vinden). De mobiele bellers hadden viermaal zoveel DNA-schade en vijfmaal zoveel micronuclei (een andere aanwijzing voor de mogelijke ontwikkeling van kanker) als de niet-bellers. Zie:

Onderzoeken/1143

Op bladzijde 2-12 van het Ecolog EMF-Handbuch staat een tabel. Er zijn consistente aanwijzingen dat een stressreactie van de cellen begint vanaf 0,05 W/m2 (50.000 mikroWatt/m2), dat het centrale zenuwstelsel verstoord wordt vanaf 0,01 W/m2 (10.000 mikroWatt/m2) en dat kanker kan ontstaan vanaf 0,1 W/m2 (100.000 mikroWatt/m2). De consistente aanwijzingen voor DNA-schade beginnen bij 11 W/m2 (11.000.000 mikroWatt/m2), maar zwakke aanwijzingen bestaan vanaf 0,01 W/m2 (staan niet in de tabel). Zie:

Folders/1253 .



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie