Draadloos 5G-internet is veilig, maar ‘vinger aan de pols’ blijft nodig

Bron: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/draadloos-5g-internet-is-veilig-maar-vinger-aan-de-pols-blijft-nodig~bd310a86/
23 jan. 2020

Met vrijwel aan het eind van het artikel de volgende tekst van prof. Kromhout, voorzitter van de commissie EMV van de Gezondheidsraad:
Die controleplannen komen te laat, vindt epidemioloog en hoogleraar Hans Kromhout van de Universiteit Utrecht, die al jaren onderzoek naar het onderwerp doet. ‘Het kwalijke aan dit soort dingen is dat we achter de feiten aan hollen. Dat ze een paar metingen hebben gedaan en zeggen: ‘we zitten nu onder de norm’, daarmee kom je nergens. Zo ingewikkeld zal het heus niet zijn om nu al realistische 5G-proefmetingen te doen of de blootstelling bij bepaalde scenario’s te berekenen. Bij medicijnen, gewasbeschermingsmiddelen en chemische producten is het de normale gang van zaken dat de producent bewijst dat hun goederen in de echte wereld geen gevaar opleveren. Maar 5G mag gewoon komen en dan zien we het achteraf wel.’
Hieronder het hele artikel.

Tot nu toe lijkt het veilig voor je gezondheid, het bliksemsnelle draadloze internet dat door Nederland gaat zoeven. Toch adviseert de RIVM een ‘vinger aan de pols’ te houden wat betreft de stralingsblootstelling. Actiegroepen in Nederland en andere landen houden zaterdag een wereldwijde protestmars tegen 5G.

Wat is (er nieuw aan) 5G?
Het blijft rommelen rondom 5G, de beloofde toekomst van supersnel draadloos en mobiel internet. Deze week op de agenda: de effecten die 5G-straling op de gezondheid zou kunnen hebben. Zo kondigt de groep Stralingsbewust Amsterdam aan om aanstaande zaterdag aan te haken bij een wereldwijde protestmars tegen 5G, juist vanwege die mogelijke gezondheidsrisico’s. Na een aantal toespraken op de Dam zal de stoet naar het Museumplein trekken.

Ook publiceert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) deze week samen met het Agentschap Telecom een rapport over 5G. De kern: 5G levert voor zover bekend geen gezondheidsgevaar op, maar het is wel belangrijk om de menselijke blootstelling aan 5G-straling in te perken tot onder de officiële limieten en daarvoor een ‘vinger aan de pols’ te houden.

Bijzonder aan het draadloze 5G-netwerk – en punt van controverse – is dat het systeem de elektromagnetische straling wezenlijk anders zal verdelen dan eerdere zendmasten voor mobiel internet. Het landschap aan mobiel internet gaat volledig veranderen: naast grote masten die een deken aan internetbereik over de straten draperen, zenden de 5G-antennes straks talloze geconcentreerde stralingsbundels vol internetgegevens naar passanten, bewoners en zelfrijdende auto’s.

Wat voor gezondheidsrisico’s brengt 5G met zich mee?
Het belangrijkste bewezen gezondheidseffect van alle draadloze netwerken is dat ze de huid en soms ook onderliggende weefsels een beetje opwarmen, zegt Eric van Rongen, voorzitter van de Internationale commissie voor bescherming tegen niet-ioniserende straling (ICNIRP). De straling (ook 5G) is van hetzelfde soort als in magnetrons, alleen dan duizenden keren zwakker. Om dat zo te houden moeten telecombedrijven voldoen aan blootstellingslimieten uit de EU-richtlijn. ‘Als je een mobiele telefoon op maximale zendkracht tegen je hoofd aanhoudt, warmt de straling je huid plaatselijk met ongeveer 0,2 graad Celsius op. Dat valt binnen de normale temperatuurvariatie in het lichaam.’

De grote vraag is wat 5G aan extra straling toevoegt. Op de korte termijn zal dat onder de blootstellingslimiet blijven, stelt het RIVM in zijn rapport, onder meer op basis van metingen samen met het Agentschap Telecom. Dat heeft vooral met het internetgebruik te maken, legt RIVM-expert Ronald van der Graaf uit. ‘Als mensen 5G gaan gebruiken zoals ze nu mobiel internetten, zullen ze eerder aan minder dan meer straling worden blootgesteld. De 5G-straling is zwakker dan 4G en UMTS, en de hogere 5G-frequenties dringen minder diep in het lichaam door.’

Maar het is afwachten hoe lang het bij de oude situatie blijft. Met 5G valt binnen een minuut meer dan het tienvoudige aan internetdata uit de lucht te plukken dan nu mogelijk is. Zodra mensen dat massaal gaan doen, stijgt ook de stralingsblootstelling, zegt het RIVM. Als de 5G-bundels zich op een straathoek concentreren, is het in theorie mogelijk dat mensen die er te lang tussen staan, de blootstellingslimiet overschrijden. De limiet ligt weliswaar vijftig keer lager dan de hoeveelheid waardoor iemands lichaam merkbaar opwarmt, maar het zou niet mogen gebeuren, zegt Van der Graaf. ‘Daarom zeggen we dus: vinger aan de pols.’

Zijn er al afspraken voor toekomstige 5G-controles en handhaving?
Het zou goed zijn als er in Nederland een wet komt voor stralingscontroles, zegt Van Rongen. Zijn stralingsbeschermingsorganisatie ICNIRP heeft zojuist een nieuwe richtlijn opgesteld die beter rekening houdt met hoe 5G in de praktijk zal uitvallen, en die iets strenger is dan de oude ICNIRP-richtlijn uit 1998.
Volgens het Agentschap Telecom wordt er nu aan zo’n controlewet gewerkt. In principe zal het Agentschap de 5G-veldsterktes in de gaten houden, zoals het nu ook bij andere mobiele netwerken doet. Maar omdat het 5G-netwerk nog niet bestaat en nog niet duidelijk is hoe sterk de bundels in de praktijk zullen uitvallen, valt volgens de instanties nog niet te zeggen wat voor blootstelling er straks zal zijn, en waar bij controles op gelet moet worden.

Die controleplannen komen te laat, vindt epidemioloog en hoogleraar Hans Kromhout van de Universiteit Utrecht, die al jaren onderzoek naar het onderwerp doet. ‘Het kwalijke aan dit soort dingen is dat we achter de feiten aan hollen. Dat ze een paar metingen hebben gedaan en zeggen: ‘we zitten nu onder de norm’, daarmee kom je nergens. Zo ingewikkeld zal het heus niet zijn om nu al realistische 5G-proefmetingen te doen of de blootstelling bij bepaalde scenario’s te berekenen. Bij medicijnen, gewasbeschermingsmiddelen en chemische producten is het de normale gang van zaken dat de producent bewijst dat hun goederen in de echte wereld geen gevaar opleveren. Maar 5G mag gewoon komen en dan zien we het achteraf wel.’

En andere gezondheidsrisico’s dan?
Stralingsbewust Amsterdam, die deze zaterdag de protestmars tegen 5G organiseert, stelt in pers- en websiteberichten dat de straling van draadloze netwerken een hele waslijst aan ziektes veroorzaakt, van de ziekte van lyme tot adhd. Voor dat soort effecten bestaat geen bewijs, stelt het RIVM-rapport, overigens in lijn met andere instanties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie en ICNIRP.

Over de kans op tumoren door straling bestaat nog altijd discussie onder experts. Sinds de opkomst van mobiele telefoons volgen wetenschappers de gezondheid van duizenden mensen, maar consistente effecten op kanker blijven onbewezen. ‘We zien tot nu toe dat het risico, als het al bestaat, heel klein is’, zegt epidemioloog Kromhout, die zelf de invloed van mobiele telefonie op kanker bestudeert in de zogeheten Cosmos-studie. Omdat kanker zich meestal pas op latere leeftijd aandient, vindt Kromhout het belangrijk om mensen te blijven volgen. Overigens ziet hij wel allerlei andere effecten, zoals slaapproblemen bij kinderen. ‘Maar dat ligt aan het gebruik en het licht van de schermpjes. Dat houdt ons wakker.’



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie