Fabel: Mobieltje kookt eitje

Op internet circuleert een verhaal van twee Russische journalisten van de Komsomolskaya Pravda-krant. Zij beweren een normaal kippenei gekookt te hebben door het ei 65 minuten een “gesprek te laten voeren” met 2 GSM mobieltjes.

Inderdaad is het zo dat de hoogfrequente elektromagnetische straling van een GSM telefoon een opwarmend (thermisch) effect heeft. Er wordt gebruik gemaakt van eenzelfde soort straling als die van een magnetron, zij het op een lagere frequentie. Bij GSM gaat het om frequenties van rond de 900MHz (GSM) of 1.800 MHz (DCS, de modernere variant). Magnetrons werken op de frequentie van 2.455 MHz.

Laten we eerst eens beginnen met een rekensom. We gaan uit van een GSM mobiele telefoon die het frequentiegebied rond de 900 MHz benut. Dit soort mobieltjes heeft een maximaal vermogen van 2 Watt, versus 1 Watt bij 1800 MHz mobieltjes. We gaan ervan uit dat het ontvangen signaal (van het GSM bassistation) dermate laag is, dat het mobieltje “besluit” om op maximaal vermogen te stralen. Mobieltjes zijn namelijk “intelligent” in de zin dat ze snappen dat er meer zendvermogen nodig is om de zendmast te bereiken als het ontvangen signaal, afkomstig van de zender in de zendmast, zwak is. Door een speaker, waar continu muziek uit komt, naast de mobieltjes te leggen, zullen de mobieltjes continu de muziek in de vorm van digitale data verzenden naar het GSM basisstation en zullen ze dus continu stralen.

De warmtecapaciteit van water bedraagt 4181 Joules per kilogram per graden celcius. In gewone mensentaal: Er zijn 4181 Joules (energieeenheid) nodig om 1 kilo water 1 graad celcius op te warmen. Een ei weegt gemiddeld zo’n 60 gram. De temperatuur waarbij eiwit gaat stollen, bedraagt ongeveer 65 graden celcius. We gaan uit van een begintemperatuur van 20 graden celcius. Hoewel een ei niet voor 100% uit water bestaat, gaan we er even makkelijk vanuit dat de warmtecapaciteit van een ei gelijk is aan die van water.

Om 60 gram ei 45 graden op te warmen zijn 0,06*4181*45 = 11.289 Joules nodig, ervan uitgaande dat 100% van het vermogen ook effectief opgenomen wordt door het ei. Terug naar de telefoontjes. Twee mobieltjes met een continu vermogen van 2 Watt, oftewel 2 Joules per seconde geven een totaalvermogen van 4 Joules per seconde. We hebben 11.289 Joules nodig, dus dan is de minimaal benodigde gesprekstijd 11.289/4 = 2.822 seconden = 47 minuten (afgerond).

Theoretisch zou het dus kunnen, mits 100% van het vermogen van de GSM telefoons in het ei opgenomen wordt en mits een GSM telefoon daadwerkelijk continu zou stralen. Aan beide punten wordt niet voldaan. De antenne van een mobiele telefoon straalt in alle richtingen, dus het deel van het vermogen dat daadwerkelijk in het ei verdwijnt is waarschijnlijk een stuk minder dan 20%. Daarnaast werkt een mobiele telefoon met gepulste straling. Het stuurt steeds korte blokjes data en daarna is het een aantal miliseconden compleet stil om vervolgens weer een kort blokje data te sturen. 217x per seconde worden pakketjes van 577 microseconden verzonden. Bij elkaar opgeteld straalt een GSM mobieltje dus slechts 12,5% (een achtste) van de tijd (vandaar ook dat een basisstation per kanaal maximaal 6-8 gesprekken gelijktijdig kan verwerken).

Als we dan nog een keer de berekening doen en we schatten het daadwerkelijk opgenomen vermogen in het ei zeer optmistisch op 20% van het zendvermogen, dan is het gemiddelde vermogen van de 2 telefoons samen slechts 4*0,2*0,125 = 0,1 Joules per seconde (0,1 Watt). De totaal benodigde gesprekstijd zou dan 11.289/0,1 = 112.890 seconden bedragen, oftewel ruim 31 uur. En dan houden we nog niet eens rekening met de warmte die het ei weer afgeeft aan de omgeving.

Conclusie: Fabeltje, maar de journalisten hebben wel zitten rekenen om tot enigszins geloofwaardige tijden te komen. Ze zijn echter vergeten rekening te houden met het pulskarakter van GSM mobiele telefoons.

Op stopUMTS wordt nauwelijks aandacht gegeven aan het thermische (opwarmings-) effect van straling. Dat is niet zo interessant omdat de in de praktijk aanwezige stralingsintensiteiten ver beneden de blootstellingslimieten blijven. Het gaat om de niet-thermische effecten in het lichaam, oftewel de verstoring van biologische processen die zelf ook een elektromagnetische aard hebben. Diverse verstoringen bij stralingsintensiteiten die minder dan een procent bedragen van de blootstellingslimieten (die kortzichting gebaseerd zijn op slechts opwarmingseffecten) zijn wetenschappelijk bewezen (lees de wetenschapsfolder voor details). Het is echter nog niet keihard wetenschappelijk bewezen dat deze verstoringen zich pertinent zullen uiten in de vorm van gezondheidsproblemen. Daar zijn echter veel aanwijzingen voor en met een beetje boerenverstand wordt het logisch om een voorzorgsbeginsel te hanteren (wat de overheid en industrie dus hardnekkig weigeren).

Overzicht onderzoeken: Onderzoeken/83
Wetenschapsfolder: Artikelen/936
Details m.b.t. pulsmodulatie GSM: www.hetbitje.nl/bitje203p.pdf (blz 7)

Artikel m.b.t. het koken van eitjes met mobieltjes:
www.grenswetenschap.nl/permalink.asp?grens=484
www.mobilecowboys.nl/fungames/495
www.wymsey.co.uk/wymchron/cooking.htm

Bronnen m.b.t. pulseigenschappen en zendvermogen van GSM telefoons
www.ralf-woelfle.de/elektrosmog/technik/puls_m.htm
www.mobileshop.org/howitworks/inacall.htm
www.mobileshop.org/howitworks/idlemode.htm

.



Lees verder in de categorie Artikelen | Terug naar homepage | Lees de introductie